Wat is er mis met het Amerikaanse IQ?

Laatst aangepast 15/1/2019 om 0:38


Op de website van The Guardian vind ik een artikel getiteld: DNA discoverer James Watson loses honors over views on race (hier). James Watson geldt als een van de ontdekkers van de structuur van het DNA, een dubbele spiraal, en heeft daar ooit (in 1962) samen met Francis Crick de Nobelprijs Fysiologie/Geneeskunde voor gekregen. Op grond van de titel van het artikel ben je dus geneigd te denken dat die Nobelprijs ingetrokken is, maar dat blijkt niet zo te zijn.

In werkelijkheid blijkt het niet te gaan om de instelling die Nobelprijzen uitreikt, maar om het laboratorium dat onder leiding van Watson op dit gebied groot werd: het Cold Spring Harbor Laboratory. De Engelstalige Wikipedia vermeldt bij hem daarover:

"In 1968, Watson became the Director of the Cold Spring Harbor Laboratory (CSHL). [...] Watson served as the laboratory's director and president for about 35 years, and later he assumed the role of chancellor and then Chancellor Emeritus.

In his roles as director, president, and chancellor, Watson led CSHL to articulate its present-day mission, "dedication to exploring molecular biology and genetics in order to advance the understanding and ability to diagnose and treat cancers, neurological diseases, and other causes of human suffering." [55] CSHL substantially expanded both its research and its science educational programs under Watson's direction. He is credited with 'transforming a small facility into one of the world's great education and research institutions. Initiating a program to study the cause of human cancer, scientists under his direction have made major contributions to understanding the genetic basis of cancer.' [56] In a retrospective summary of Watson's accomplishments there, Bruce Stillman, the laboratory's president, said, 'Jim Watson created a research environment that is unparalleled in the world of science.' [56]

In October 2007, Watson was suspended following criticism of his views on genetic factors relating to intelligence, [57][58] and a week later, on the 25th, he retired at the age of 79 from CSHL from what the lab called "nearly 40 years of distinguished service". [56][59] In a statement, Watson attributed his retirement to his age, and circumstances that he could never have anticipated or desired. [60]"

Hij blijkt dus niet alleen samen met Crick de structuur van het DNA ontraadseld te hebben, maar hij blijkt ook als leider van dat Cold Spring Harbor Lab een belangrijke prestatie te hebben geleverd. Daar lijkt geen twijfel aan mogelijk.

Ik kan me best voorstellen dat je het met iemand oneens bent, maar dat staat natuurlijk volledig los van wat die man of vrouw eerder gepresteerd heeft. Ken je een Nobelprijs toe, omdat iemand iets belangrijks ontdekt heeft, of doe je dat omdat je het zo'n aardig mens vindt? Persoonlijk zou ik gaan voor de eerste optie, maar kennelijk denken ze daar bij het lab dat hij ooit hielp groot worden, inmiddels totaal anders over. En natuurlijk: het lab gaat niet over de Nobelprijs, maar het idee is toch in wezen hetzelfde. Beoordeel je een prestatie of een persoon?

Wat voor vreselijks heeft Watson dan precies beweerd? Het Guardian-artikel verwijst naar een artikel in de New York Times (hier). Afgaande op de titel en de inhoud is het een uiterst vooringenomen artikel. Het kwalijke dat Watson beweerd heeft, is vervat in de volgende passage:

"In a new documentary, American Masters: Decoding Watson, to be broadcast on PBS on Wednesday night, he is asked whether his views about the relationship between race and intelligence have changed.

'No,' Dr. Watson said. 'Not at all. I would like for them to have changed, that there be new knowledge that says that your nurture is much more important than nature. But I haven’t seen any knowledge. And there’s a difference on the average between blacks and whites on I.Q. tests. I would say the difference is, it’s genetic.'

Dr. Watson adds that he takes no pleasure in 'the difference between blacks and whites' and wishes it didn’t exist. 'It’s awful, just like it’s awful for schizophrenics,' he says. (His son Rufus was diagnosed in his teens with schizophrenia.) Dr. Watson continues: 'If the difference exists, we have to ask ourselves, how can we try and make it better?'"

Tja, dat is precies zoals het is. Je mag dat politiek helemaal incorrect vinden, maar die zwart-wit kloof wordt bij IQ-onderzoek voortdurend weer gevonden. Verder weten we, of denken we te weten, dat iets van ongeveer 70% van het IQ door erfelijkheid wordt bepaald. Mensen die dus denken dat het geen erfelijkheid is, moeten iets aantonen en tot nu toe, hebben ze op dat gebied wel heel hard geschreeuwd, maar nog nooit iets concreets geproduceerd.

Dat neersabelen van iemand die zegt, zoals het is, vind ik uitermate zorgwekkend. We leven in een fysische realiteit die zich niets aantrekt van wat we wel of niet politiek correct vinden. Op het moment dat we dat gaan vergeten, krijgen we instortende viaducten en een stad als Venetië, die in zee dreigt te verdwijnen.

Maar als je dit soort artikelen zonder problemen plaatst in een belangrijke krant als de New York Times zegt dat iets over het ontwikkelingsniveau van je bevolking. Kennelijk laat dat ontwikkelingsniveau veel te wensen over. Anders geformuleerd: wat is er mis met het Amerikaanse IQ?

Natuurlijk mag je niet afgaan op een enkel artikel. Maar de Amerikaanse nieuwssites die ik volg, geven eigenlijk voortdurend hetzelfde beeld. Het is allemaal uitermate oppervlakkig. Diepgang schijnt iets te zijn dat uit het verre verleden dateert. Een hele tijd geleden werden Franse wiskundigen daar al ingevlogen om les te geven in wiskunde, omdat men zelf niet meer voldoende mensen van enig niveau op dit gebied kon produceren.

En natuurlijk mag je strikt genomen het ontwikkelingsniveau van een bevolking niet onmiddellijk gelijkstellen aan iets als het IQ. Maar hoe je het ook draait of keert, er lijkt in Amerika op dit punt onmiskenbaar een groot probleem te zijn. Ook het gegeven dat men iemand als Trump president maakt, maakt duidelijk dat er met het Amerikaanse publiek een geestelijk probleem bestaat. Niet Trump is het echte probleem, maar het geestelijke niveau van zijn aanhang.

Is het alleen een Amerikaans probleem? Ik zou zeggen van niet. Een belangrijke website als die van de The Guardian levert in doorsnee betere artikelen dan de Amerikaanse sites, maar ook daar vallen regelmatig artikelen te vinden van een dusdanige belabberde inhoudelijke kwaliteit dat het je angstig te moede wordt. Ook in de UK zie je vreemde politieke problemen, denk aan de Brexit.

Ook in Nederland speelt het probleem. Lees bijvoorbeeld eens wat reacties op Nu.nl bij een van de recente klimaatartikeltjes. Het is alsof je een stel idioten hoort kakelen. Ook de informatie die wij hebben over het niveau van Nederlandse studenten, neem alleen al de taalbeheersing en de beheersing van het rekenen, stemt niet optimistisch.

Ik ben overigens bepaald niet de eerste die dit signaleert. Iemand als A.D. de Groot signaleerde vele jaren terug al het probleem van de nationale 'verdomming'. De onderwijsinspectie stelde recent nog dat de kwaliteit van het onderwijs al twintig jaar daalt (hier). Bastiaan Bommeljé publiceerde in de NRC van 2 februari 2013 een artikel getiteld: De grote verdomming. De generatie Einstein kan niet spellen, niet rekenen en niet lezen (hier).

Hij schrijft: "De desintegratie van het Nederlandse onderwijs is niet van vandaag of gisteren. Het is ook niet simpel te stoppen, door Kamermoties noch door persberichten. Het is een proces dat al decennia duurt en dat ondertussen zijn sporen trekt door het nationale geestesleven. Men hoeft slechts te wijzen op De Wereld Draait Door en Pauw & Witteman om te beseffen hoe immens de middlebrow-zoekende krachten zijn. Wie kijkt naar de televisie, de kranten, het openbare leven, ziet alom intellectuele erosie en culturele infantilisering . . ."

Hij merkt vervolgens op: "De progressieve econoom John Kenneth Galbraith omschreef de moderne mens vlak voor zijn dood in 2006 gedesillusioneerd als fat, dumb, and happy. Wie Nederlands onderwijs heeft genoten, beseft dat de zaak simpeler ligt: wij leven in een onnozele tijd en we zijn te onwetend om ervan te genieten."

De opmerking van Galbraith zou uitgaande van de toenemende alfaïsering beter kunnen luiden: de moderne mens is vet, dom, vooringenomen en agressief. De opmerking van Bommeljé sluit aan bij die van Abel Herzberg dat fascisten innerlijk leeg zijn.

De vraag moet dus niet zijn: wat is er mis met het Amerikaanse IQ? De vraag moet zijn: wat is er mis met het IQ in de westerse wereld? Met IQ bedoel ik dan iets als het vermogen om problemen op te lossen en informatie te verwerken. Wat gaat er mis? Hoe kan dit?

In feite lijkt deze vraag sterk op de vraag van Watson naar de herkomst van die zwart-wit kloof. We weten dat die zwart-wit kloof voor IQ bestaat, maar we weten niet zeker waardoor die veroorzaakt wordt. Die zwart-wit kloof geeft allerhande emotionele reacties van mensen die vinden dat die kloof er eigenlijk niet zou moeten zijn. Dat begrijp ik, maar het vervelende is dat die kloof er wel is. De werkelijkheid is niet zoals wij denken dat die moet zijn, maar wij moeten ons denken aanpassen aan die harde werkelijkheid, althans vanuit de bèta-optiek.

Laten we het daarom omdraaien. Hoe is het mogelijk dat Joden in doorsnee altijd hoger scoren op IQ? Waar komt het Joodse IQ-voordeel vandaan? Zijn er mensen die honderd procent zeker zijn dat dat niets met erfelijkheid te maken heeft? Kunnen ze dat hard maken?

Terug naar Amerika (de USA), Engeland (de UK) en Nederland. Zo dom waren ze in Amerika rond 1950 nu ook weer niet. Hetzelfde lijkt voor Engeland en Nederland te gelden. In ongeveer drie generaties kan dat ontwikkelingsniveau, zou je denken, niet zo kelderen. Dat wil zeggen: die erfelijke component kan in drie generaties nooit volledig instorten. Kennelijk is het dus een soort opleidingskwestie.

Wat bedoel ik in dit verband met IQ? Ik bedoel het vermogen om problemen op te lossen, om in reactie op informatie verstandige dingen te kunnen zeggen. Juist dat laatste, lijkt te ontbreken. Mensen zien informatie staan, reageren daar supersnel op, maar lijken niet meer te beschikken over het vermogen om eerst goed over die informatie na te denken.

Als ik het zo formuleer, gaat het akelig veel lijken op een toename op de alfa-bètafactor. Dat die sterk aan het stijgen is, lijkt op grond van een hele reeks indicatoren onmiskenbaar. Verder is het ook wat je op grond van theorie zou verwachten.

Oplossen van problemen moet je leren. Schaakproblemen oplossen leer je door veel te schaken. Er is geen reden om te denken dat het met andere problemen anders zou gaan. Ons vermogen tot rationeel denken moet ontwikkeld worden in interactie met de harde natuur.

Het vermogen tot irrationeel denken vergt minder ontwikkeling, omdat het sterker verankerd ligt in onze natuur, maar wanneer we het wel willen ontwikkelen, hebben we interactie nodig met de 'zachte' natuur. Met ons medemensen, die volgens de Romeinen leken op wolven.

Dat snelle teruglopen van het ontwikkelingsniveau, dat ik denk te zien in de westerse wereld, kan dus alleen verklaard worden doordat de cultuur niet langer uitdaagt tot rationeel denken. Mensen krijgen steeds minder oefening in rationeel denken en we merken dat, doordat ze irrationeel gaan schrijven en babbelen.

Kennelijk is het dus zo, dat het onderzoek naar intelligentie op dit punt niet klopt. Dat wil zeggen: een foute, misleidende conclusie heeft geleverd. Dat valt ook te begrijpen, doordat men de erfelijkheid van intelligentie bepaalde via tweeling-onderzoek. Het was dus geen echt experimenteel onderzoek, maar correlationeel onderzoek waar men zich op baseerde. Doordat men niets anders had, ging men vervolgens kennelijk veel te ver in zijn conclusies.

Verder lijkt er een probleem te zijn met het meten van intelligentie. De CITO Eindtoets Basisonderwijs correleert vrijwel perfect met IQ-tests. Het is dus een goede maat voor intelligentie. Verder is het een uiterst betrouwbare maat. Alleen blijkt de score voor Verbaal sterk gecorreleerd met die voor Kwantitatief.

Op basis van onze ervaringen met TAVAN blijken er echter twee onderling negatief correlerende factoren gemeten te kunnen worden. De ene is de taalfactor, dus verbale intelligentie, de andere is de snelheid waarmee nieuwe informatie wordt opgepikt. Kennelijk worden deze twee verschillende factoren in de CITO Eindtoets Basisonderwijs niet goed uit elkaar getrokken en meet men met de items een soort mix. In feite weet men daardoor dus niet meer precies wat men meet. Je kunt dat intelligentie noemen (of leerresultaat zoals het CITO doet), maar in werkelijkheid gaat het om twee totaal verschillende zaken.

Is dat relevant? Maakt dat uit? Ja, want het betekent dat je niet precies weet, waar je over praat. Je idee over intelligentie is niet alleen te wollig, maar in feite fundamenteel fout. Het resultaat dat wij twee totaal verschillende factoren vinden voor het niveau van de studenten, kan alleen betekenen dat mensen beschikken over twee totaal verschillende leermechanismen. Kennelijk leren we taal normaal via het ene mechanisme (systeem 1) en rationeel denken via het andere (systeem 2).

Wat wij vinden, is dat de mensen die goed zijn in taal, in verhouding minder goed zijn in informatieverwerking en omgekeerd. Taal leer je normaal door sociale interactie, terwijl je rationeel denken leert door te oefenen met harde problemen. Dat lijken inderdaad twee duidelijk verschillende zaken te zijn. In het onderwijs probeert men echter via systeem 1 de prestaties op systeem 2 te beïnvloeden.

Een onderneming die bij voorbaat gedoemd is te mislukken. Je leert mensen schaken door ze te vertellen hoe ze moeten schaken. Dat werkt niet en daarom ga je nog meer vertellen over het prachtige schaakspel. Dat werkt ook niet, daarom wordt het een klus van jaren. En heel vreemd: na afloop kunnen ze nog steeds niet schaken.

De veronderstelling dat IQ (het gemiddelde van verbale en analytische intelligentie) voor het grootste deel bepaald wordt door erfelijkheid, lijkt dus niet te kloppen. Beide vaardigheden moeten ontwikkeld worden in interactie met de omgeving. Zodra een cultuur het op dit punt laat afweten, stort het opleidingsniveau voor die vaardigheid in. Ongeacht de diploma's en graden die men toekent.

Wat wij intelligentie noemen, is in werkelijkheid voor het analytische deel het resultaat van hard werken en oefenen met harde problemen. Dat komt niet aanwaaien, maar eist ploeteren. Kennelijk is dat laatste, wat tegenwoordig vaak ontbreekt en niet meer wordt gedaan.