vrijdag 17 maart 2023

Twee soorten denken: rationeel denken is het tegenovergestelde van bevooroordeeld denken

 

Bevooroordeeldheid is de basis van het 'fascistische' systeem! Dat klinkt misschien simpel, maar in die stelling zitten twee lastige termen, die om nadere uitleg vragen.

Laten we beginnen met 'het fascistische systeem'. Wat is dat precies? Wat bedoelen we daarmee? Rusland onder Poetin is een modern voorbeeld. Poetin is de strongman of dictator. Mensen die hij beschouwt als mogelijk tegenstander, kan hij ongestraft uit de weg laten ruimen.

Nazi-Duitsland onder Hitler is natuurlijk een ander voorbeeld. Ook een criminele organisatie als de mafia is voorbeeld van een fascistisch systeem.

In een fascistisch systeem is de strongman de absolute heerser. Verder geldt: might makes right. Degene die de macht heeft, heeft altijd gelijk, niet omdat hij gelijk heeft, maar omdat hij de macht heeft. Het recht van de sterkste zegeviert.

Hoe kan een strongman de macht grijpen en een tijd lang houden? De macht van de strongman is gebaseerd op zijn leger van volgelingen/gelovigen. Rechtse autoritaristen die inwendig borrelen van agressie en klaar staan om op zijn wenk in actie te komen.

Een leger van rechtse autoritaristen valt echter al snel niet meer aan te sturen. Autoritaristen zijn cognitief beperkte mensen, die wel globaal begrijpen wie ze in opdracht van de strongman moeten mollen, maar die niet in staat zijn orders nauwkeurig uit te voeren.

De oplossing voor dat probleem vindt de strongman in de vorm van 'men of action'. Dit zijn sociaal dominante mensen, die niet rechts autoritaristisch zijn. Ze kunnen wel scherp denken, ze zien wel de objectieve werkelijkheid en ze hebben een brandend verlangen naar macht en status. Deze men of action leveren de strongman zijn middenkader, dat hij nodig heeft om zijn leger van volgelingen/gelovigen aan te sturen.

Maar dat betekent dus, dat je in een fascistisch systeem in beginsel drie verschillende soorten mensen hebt. Allereerst heb je de strongman en de mensen die hopen hem op te volgen. Dit zijn double highs: ze zijn rechts autoritaristisch en sociaal dominant. Ze willen en dolgraag bij de groep horen en ze willen sociaal zoveel mogelijk status en macht.

Dan heb je de volgelingen/gelovigen, de rechtse autoritaristen. Deze mensen willen ten koste van alles bij de groep horen.

Tenslotte heb je de man of action. Deze mensen willen niet ten koste van alles bij de groep horen, maar ze willen wel zoveel mogelijk status en macht.

Wat hebben deze drie verschillende soorten mensen gemeenschappelijk? Wat bindt hen? Dat is hun bevooroordeeldheid. Alle drie soorten mensen zijn bevooroordeeld. 

Wat wil dat zeggen? Bevooroordeeld zijn is het omarmen van uitspraken waar geen feitelijke basis voor is. Meestal worden populaire uitspraken over andere groepen gebruikt. Men focust dan dus niet op bevooroordeeldheid in het algemeen, maar op 'social prejudice' (uitspraken over andere groepen). Als het goed is, hebben die uitspraken betrekking op meerdere minderheidsgroepen. Het gaat om zogenaamde gegeneraliseerde sociale bevooroordeeldheid (generalized social prejudice).

Mensen hebben dus twee totaal verschillende redenen om uitspraken die de groep verkondigt en gelooft over te nemen en vervolgens zelf rond te gaan bazuinen. De rechtse autoritaristen willen ten kosten van alles lid van de groep zijn en blijven. De sociaal dominanten willen in de groep qua status en macht zo hoog mogelijk komen. De double highs zijn beide, ze willen en lid van de groep zijn en in de groep zo hoog mogelijk komen.

Het criterium om een uitspraak te omarmen is dus niet, of die uitspraak feitelijk klopt, maar of die goed valt in de groep. Het denken en spreken van de groepsleden wordt bepaald door de groep en haar leiders.

Wat is de tegenovergestelde manier van denken en spreken? Dat is uitspraken omarmen omdat ze feitelijk kloppen. De mensen die zich van het groepsstandpunt niets aantrekken, maar focussen op dat wat wel en dat wat niet is. Deze mensen zijn onbevooroordeeld en omarmen een rationele manier van denken.

Je denken in overeenstemming brengen met de harde feiten, is rationeel denken. Het tegenovergestelde is bevooroordeeld denken: je denken in overeenstemming brengen met de opvatting die je groep op dat moment omarmt.











 

 

 

 

 


Geen opmerkingen:

Een reactie posten