De verklaring van dubbel gestoorde waarneming (DGW)

Laatst bijgewerkt: 6-9-2020 om 15.46

 

De geschiedenis van de 'anti-racist' die andere mensen beschuldigt van 'racisme', maar daar zelf kennelijk hoog op scoort, heeft deze blog tot nu toe twee belangrijke posts opgeleverd.

Allereerst leidde dit verhaal tot de vraag, wat nu precies de relatie is tussen DGW (dubbel gestoorde waarneming)  en 'bevooroordeeldheid' (de variabele die we meten door een reeks uiteenlopende vooroordelen voor te leggen). In eerste instantie ging ik in dit specifieke geval op zoek naar DGW en vond dat ook. Vervolgens wilde ik concluderen dat het kennelijk om een extreem bevooroordeeld iemand ging. Op dat moment was die conclusie echter nog niet gerechtvaardigd. Er was immers alleen van extreem bevooroordeelde mensen aangetoond dat ze DGW vertoonden, maar het omgekeerde was niet aangetoond. Het zou kunnen dat ook minder bevooroordeelde mensen DGW vertonen.

Deze vraag leidde in combinatie met nieuw onderzoek op basis van de gegevens van Asch tot de conclusie, dat het om twee kanten van dezelfde medaille gaat. Bevooroordeeldheid en DGW zijn innig gekoppeld. Waar het een is, is ook het ander. De twee zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. (Deze post staat hier: https://stopdiscriminatie.blogspot.com/2020/08/dubbel-gestoorde-waarneming-is-een.html.) 

De tweede post over dit bizarre geval was de vorige (https://stopdiscriminatie.blogspot.com/2020/08/een-anti-racist-die-andere-mensen.html). Maar hoe moet je het resultaat van die post samenvatten?

Allereerst is het natuurlijk een bizar verhaal. Iemand die zichzelf nadrukkelijk opwerpt als 'anti-racist' gaat vervolgens fanatiek 'racisme' opsporen. En inderdaad: overal waar deze zelfbenoemde opsporingsambtenaar kijkt, ontwaart hij 'racisme' van het zuiverste soort. Uiteraard moet dat fanatiek door hem bestreden worden en publiekelijk aan de schandpaal genageld. En de daders moeten liefst onmiddellijk op basis van zijn constateringen worden ontslagen.

Maar dat is inderdaad wel ongeveer, hoe bevooroordeelde mensen de wereld zien. Het volledig omdraaien van de werkelijkheid. Zij zijn 'goed', maar alle anderen zijn 'fout' en moeten bestreden en vernietigd worden. Men heeft een simpel wereldbeeld en het doel is de rest van de wereld, samen met zijn volgelingen/gelovigen, te onderwerpen. Men denkt pas rust te hebben als dat doel bereikt is. Maar ook dan heeft men nog geen rust, want tussen de gordijnen staan al een aantal van de trouwste volgelingen/gelovigen met messen klaar, om de macht over te nemen en zelf de macht over te nemen.

Ten tweede levert dit verhaal een voorbeeld uit het volle leven dat DGW demonstreert. In eerste instantie konden we DGW afleiden uit de gegevens en het verslag van Asch. Asch vond het hele idee van 'yielding without awareness' zo onvoorstelbaar en vreemd, dat hij het niet zonder verder onderzoek wilde geloven. Door dat geloof zag hij niet dat zijn kwantitatieve gegevens harde resultaten leverden voor het bestaan van het fenomeen. Op die manier lijkt hij zelf ook een slachtoffer geworden te zijn van het verschijnsel.

Maar ook na die conclusie uit de gegevens van Asch, is het vervolgens nodig om na te gaan of het verschijnsel ook verder valt waar te nemen. De informatie in het bizarre verhaal beantwoordt die vraag bevestigend. DGW doet zich dus ook in 'real life' situaties voor en kan soms eenvoudig aangetoond worden, indien men er bewust naar gaat zoeken.

 

De verklaring van DGW

Tenslotte -- en dat is misschien wel het belangrijkste -- levert het bizarre verhaal ons een verklaring voor de koppeling tussen DGW en bevooroordeeldheid. (De correlatie tussen beide ligt boven de 0.90.)

Die verklaring is simpel. Het agressieve getwitter is sociaal gebabbel. Het doel is slechts sociaal te scoren bij het publiek (de volgelingen/gelovigen). Het doel is aanhang te verwerven om op die manier hoger op de apenrots te komen. Of uitspraken overeenstemmen met de feiten, doet daardoor voor de spreker/schrijver niet meer ter zake. De focus ligt volledig op het bereiken van een bepaald effect bij het publiek.

Met deze verklaring bevestigt het bizarre verhaal het -- volledig op empirisch onderzoek gebaseerde -- soortenmodel. Volgens het soortenmodel bestaat een moderne samenleving (zoals die ontstaan zijn na de uitvinding van de landbouw) uit twee tegenovergestelde culturen. In de bèta-cultuur draait het bij uitspraken om feitelijke juistheid, in de alfa-cultuur gaat het slechts om het sociale effect op de toehoorders. In de ene cultuur moeten uitspraken kloppen met de harde werkelijkheid, in de andere cultuur moeten ze gevoelens oproepen bij het publiek. Vaak 'mooie' gevoelens en ook maar al te vaak minder mooie gevoelens.

In de ene cultuur moeten uitspraken kloppen met de waarneembare werkelijkheid. Men bedrijft wetenschap. In de andere cultuur moeten uitspraken 'mooi' zijn. Een goed gevoel oproepen. Men bedrijft 'propaganda' voor het eigen doel. Hoger komen in de sociale rangorde.