A licence to kill? -- Is de VS nog een democratie?

 

Donald Trump maakte ooit de opmerking dat als hij op klaarlichte dag in een volle winkelstraat iemand dood schoot, dat uiteindelijk niet echt problemen zou opleveren. Hij was zo populair, dat men dat niet zou zien, als iets dat niet zou mogen.

Inmiddels heeft het Amerikaans hooggerechtshof zich gebogen over de vraag of Trump als voormalig president verrvolgd kan worden voor zijn aandeel in de bestorming van het Capitool.

In dat verband kwam de vraag naar voren: als de president iemand ziet als gevaarlijk en vervolgens iemand opdracht geeft, die persoon te vermoorden, kan hij dan vervolgd worden voor die beslissing?

De hoogverheven rechters redeneren dat het hier kennelijk om een beslissing gaat, die ambtshalve genomen is en derhalve niet voor vervolging in aanmerking komt. Met andere woorden: de president heeft het absolute recht te beschikken over de levens van zijn onderdanen.

De bron voor dit verhaal is de site van The New Republic (https://newrepublic.com/article/181032/supreme-court-trump-immunity-sealed-fate), die schrijft:

"But the justices did not laugh this argument out of court. Quite the contrary: At least five of the justices seemed to buy into the Trump team’s arguments that the power of the office of the president must be protected from malicious and politicized litigation. They were uninterested in the actual case at hand or its consequences. Elie Mystal, justice correspondent at The Nation, perhaps captured my response to the Supreme Court's arguments best: 'I am in shock that a lawyer stood in the U.S. Supreme Court and said that a president could assassinate his political opponent and it would be immune as 'an official act.' I am in despair that several Justices seemed to think this answer made perfect sense.'"

Dit laat zien, waar vier jaar Trump als president toe geleid heeft. Een hooggerechtshof dat het kennelijk als heel normaal ziet, om de president een absoluut recht over leven en dood van burgers toe te kennen.

De VS stonden bekend als een democratie, maar zodra de zittende heerser het absolute recht krijgt op leven en dood van zijn onderdanen, is daar natuurlijk geen sprake meer van.

 

Dit laat echter ook nog iets anders zien. Je zou dit de kracht van bevooroordeeldheid kunnen noemen. Als onze president dat doet, is het oké, maar als hun president (Biden) het doet, is het niet oké.

Het laat zien, dat hier overwegend uiterst bevooroordeelde mensen zitten, die blind zijn voor de harde realiteit, maar volledig open staan voor het groepsstandpunt.

Wat we aan onderzoeksuitkomsten hebben (Asch was de eerste, die het aantoonde), wordt daarmee bevestigd in een real-life situatie.

 

Vreemde zinnen, die iets vertellen over de persoon

 

Laatst bijgewerkt: 27/4/2024 om 2.23

 

De e-mail van Blendle begint zo:

"Goedemorgen Mik,

Begin je weekend met deze zorgvuldig gecureerde achtergrondstukken".

Het klinkt als je vluchtig leest, misschien wel goed. Maar wat zijn 'gecureerde achtergrondstukken'?

Dat 'gecureerde' blijkt te komen van het (oud) Franse 'curer' en betekent 'genezen'. Het waren dus zieke achtergrondverhalen, maar de redactie van Blendle is aan de slag gegaan en heeft die stukken volledig herschreven en daardoor genezen.

Of vindt men het woord 'gecureerd' gewoon mooi klinken en het daarom maar gebruikt? Ik vrees het laatste.

Wat betekenen zulke fouten? Dat betekent dat men niet zoekt naar de externe betekenis van wat men schrijft, maar dat men sociale betekenis hanteert. Het klinkt goed en dat is voldoende. Daar gaat het om, denkt men. In dit verband misschien wat sterk uitgedrukt. Dit soort mensen 'babbelt' vooral, dat kun je eigenlijk geen echt denken noemen.

Het gaat in dit geval dus niet om spelfouten (afwijkingen van wat we als standaard taal zien), maar om inhoudelijke afwijkingen. Het laat zien, dat mensen zich niet precies afvragen, wat ze beweren.

In de Volkskrant van 24/4 vond ik ook een mooi voorbeeld (wat in de krant vet was, is het hierna ook):

"Fokoverschot, productiedieren en proefdieren: ze overlijden vrijwel allemaal. Onnodig, en bovendien niet meer van deze tijd".

Overlijden is dus niet meer van deze tijd. Dat is een heerlijke boodschap, zeker als je al wat ouder bent en nog een beetje zin hebt in het leven. De dood is een achterhaald iets geworden. Vroeger had je dat, maar nu is het niet meer normaal.

Of zou men iets anders bedoelen? De titel staat boven een opiniestuk van Debby Weijers, directeur van de Stichting Proefdiervrij. Vermoedelijk bedoelt ze dus iets totaal anders.

Welke mensen maken vooral dit soort vreemde inhoudelijke fouten? Je zou verwachten dat het moet gaan om mensen die vooral sociale betekenis hanteren. Dat het dus moet gaan om (rechtse) autoritaristen (mensen die hoog scoren op RWA). Mensen die we ook wel aanduiden als 'volgeling/gelovige'.

Het gaat dan om mensen die vrijwel uitsluitend via systeem 1 denken. Of dit ook voor Weijers opgaat, durf ik niet te stellen. De titel kan in dit geval ook bedacht zijn door een eindredacteur.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

De zooifactor in werking: het publiek trapt in de val van de agitator!

 

In de voorgaande vier posts besteedde ik aandacht aan de NS-actie om treinen 3 minuten stil te zetten. Dit in reactie op het molesteren van een conducteur door passagiers.

Als je de hele cyclus stap voor stap schetst, krijg je het volgende:

1. de agitator  neemt eerst een maatregel, waardoor de zaak ontspoort;

2. nadat de zaak ontspoord is, roept de agitator: vreselijk en stelt een symbolische daad, een daad die veel aandacht en meeleven genereert, maar die niet echt effectief is;

3.  de symbolische daad genereert veel publiciteit zoals bedoeld, de agitator heeft zijn doel bereikt;

4.  het publiek van de agitator vindt het allemaal prachtig: zo kan het niet langer, heel goed dat hier tegen geageerd wordt;

5.  het publiek van de agitator is weinig kritisch, goedgelovig en doorziet de agitator niet.

Mag je de agitator of strongman verwijten, dat hij zijn publiek handig misleidt en manipuleert? Uit onderzoek weten we, dat mensen met die specifieke persoonlijkheidsstructuur (*)  royaal voorkomen in alle moderne samenlevingen. Dat zul je dus moeten accepteren als feit. Dit soort figuren vind je overal en in overvloed.

Maar de agitator of strongman kan alleen succesvol zijn, zodra hij een voldoende groot publiek van niet-kritische goedgelovige volgelingen/gelovigen vindt, die ademloos naar hem luisteren en zijn woorden als absolute waarheid tot zich nemen.

Zonder dat publiek van 'deplorables' is de agitator of strongman slechts een halve gare gek, die op een zeepkist staat te schreeuwen.

Het publiek van goedgelovigen is dat, wat de ellende genereert. 

-----

* Dit zijn zogenaamde 'double highs': sociaal dominante en rechts autoritaristische personen, die daardoor extreem bevooroordeeld (vooringenomen) zijn. Je zou dit ook het koning-keizer syndroom kunnen noemen.

De zooifactor in werking: "Begrip en applaus voor 3-minutenactie"

 

Een NS-conductrice wordt gemolesteerd door passagiers. In reactie zet de NS haar treinen 3 minuten stil. Een 'prachtige' actie misschien, maar natuurlijk niet erg effectief. Vervolgens blijkt dat de NS-directie boter op haar hoofd heeft. Men neemt conducteurs een BOA-status afgenomen. Zogenaamd om te besparen.

Vervolgens zien we een lachende Wouter Koolmees in de Volkskrant, die in het kader van deze 'prachtige' actie daar natuurlijk uitgebreid aandacht aan moest schenken.

Op maandag, 22 april 2024, bracht ook het Dagblad van het Noorden een groot artikel over dat 3 minuten stilzetten van alle treinen. De titel zegt voldoende denk ik:

"Begrip en applaus voor 3-minutenactie".

Het is dus maar, waar je als mens op focust. Is je doel inderdaad te zorgen dat de treinen op tijd rijden, zonder storingen en zonder passagiers, die het beest uithangen? Of is je doel: sociale bijval? Zelf hoger in de pikorde komen?

Als psycholoog kan ik niet stellen, dat het een beter is dan het andere. Mensen zitten in een bepaalde situatie. Verder zitten ze door erfelijkheid en ontwikkeling zo in elkaar dat ze in zo'n situatie dat gedragsalternatief kiezen, dat voor hun organisme het meest oplevert.

Je mag groepsmensen dus niet kwalijk nemen, dat ze zich in hun groep gedragen zoals ze zich gedragen. Maar het laat wel zien, hoe de Holocaust kon plaatsvinden. En hoe iets soortgelijks zo weer kan gebeuren.

 

 

 

 

 

 

 

 

De zooifactor in werking: een lachende Wouter Koolmees, directeur van de NS

 

Mijn voorgaande twee posts gingen over de treinen die drie minuten stil staan om aandacht te vragen voor agressie en geweld in het openbaar vervoer. Ogenschijnlijk een hartverwarmende actie. Maar als je even nadenkt, natuurlijk een weinig effectieve actie.

Vervolgens bleek dat de directie van de NS aan die vervoersellende stevig had meegeholpen. Om geld te sparen had men conducteurs hun BOA-bevoegdheid afgenomen. Zodat het nu tandeloze tijgers zijn geworden zonder nagels in hun klauwen.

Op maandag, 22 april 2024, bracht de Volkskrant een groot artikel over deze 'prachtige' actie. Met daarboven een grote foto van een conducteur in de trein, die vervoersbewijzen controleert.

En wie zien we daar nogal dom lachend op de achtergrond? Jawel, Wouter Koolmees, directeur van de NS. 

De bezuiniging heeft niet alleen geld opgeleverd, maar vooral heerlijke publiciteit. Wat kan een mens nog meer willen?

 

 

De zooifactor in werking: agressie bevorderen door zuinig te doen

 

De vorige post ging over de NS die treinen 3 minuten stil zet, in haar streven agressie van passagiers jegens conducteurs en dergelijke te bestrijden. Dat lijkt een weinig effectieve methode. Het gaat kennelijk om een typische onderbuik-reactie. Niet effectief, maar het voelt wel goed.

Na het publiceren van die post, vond ik echter in het Dagblad van het Noorden (20/4/2024, p. 5) een interview met een NS-conducteur. De titel:

"'Ik sta geregeld bang mijn werk te doen'".

 

Dat interview bevat de volgende passage, waarin de conducteur Johan Benthem, letterlijk geciteerd wordt.

"Enkele jaren geleden kon die agressie volgens Benthem beter worden gepareerd. 'Toen mochten we als conducteur boetes uitdelen, omdat we de bevoegdheid van een Buitengewone Opsporings Ambtenaar, een BOA, hadden. Die kosten die daaraan vastzaten, waren te hoog, die bevoegdheid hebben we niet meer. Als er nu iets gebeurt, moeten we de politie of onze eigen veiligheidsmensen erbij halen. En die moeten dan zelf ook constateren dat er een overtreding is gemaakt.'

Die werkwijze voldoet volgens Benthem lang niet altijd.'"

 

De werkelijkheid is hier kennelijk weer eens gekker dan je je als normaal mens kunt voorstellen. Je neemt conducteurs een belangrijke bevoegdheid af, want dat spaart weer een paar centen uit. Maar ondertussen draait je hele bedrijf de vernieling in. Als je dit leest, denk je toch: hoe gek kun je zijn?

 

De zooifactor in werking: agressie bestrijden door alle treinen drie minuten stil te zetten

 

Een jonge dame bestrijdt de zwarte schimmel in haar douche door de verhuurder te bellen. Die moet het probleem maar oplossen! Die optie is voor haar stukken voor de hand liggender dan gewoon de raampjes in de douche open te zetten en open te houden.

Dat is de zooifactor in actie. Officieel dus: bevooroordeeldheid. In het Engels: prejudice. Denken via je systeem 1. Denken via de onderbuik. Je voelt het, en dus is het zo! Je voelt honger en je brult: eten!

Maar dat onderbuik-denken kom je tegenwoordig niet alleen tegen bij jonge dames, die van een uitkering moeten rondkomen.

Ook de NS doet er ondertussen dapper aan mee. Een conductrice wordt mishandeld. De oplossing: een tijdje later zetten we alle treinen drie minuten stil.

Geweldig toch?

Of misschien toch niet helemaal? Stel je bent werkgever. En een van je vrouwelijke medewerkers wordt door een stelletje jonge klanten in elkaar gebeukt. Een fatsoenlijke werkgever zou dan maatregelen nemen. Dat is één keer en nooit weer!

Dus je organiseert beveiliging, je organiseert toezicht. Je stelt orde op zaken! Zoiets laat je niet over je kant gaan!

Maar voor de NS is dat allemaal te moeilijk, te ingewikkeld en te duur. Men zet liever de treinen drie minuten stil. Dan laat je toch zien, dat je het erg vindt, wat er gebeurd is?