'Goed bezig' zijn we

 

Als je tegenwoordig een stommiteit uithaalt, je laat iets vallen of zo, krijg je te horen: 'goed bezig'. Zijn we inderdaad in Nederland 'goed bezig'?

Volgens die bekende Nederlandse schrijver van bestsellers deugen de meeste mensen, althans dat was de titel van zijn boek. Volgens deze blog zijn er gegronde redenen om aan te nemen, dat het met het deugen van de meeste mensen wat tegenvalt, als we althans kijken naar de scores op bevooroordeeldheid. Die zouden minimaal moeten zijn, maar zijn dat niet.

Laten we proberen te kijken naar de grote lijn. Hoe gaat het tegenwoordig in Nederland in vergelijking met pakweg 50 jaar geleden?

Toen was het in Europa vrede. Men had het wel over de 'koude oorlog' en het IJzeren Gordijn, maar ondanks dat of juist daardoor was er toch een soort voortdurende wapenstilstand. Er werd niet gevochten, het was geen oorlog. Op dit moment lijkt duidelijk dat Europa verwikkeld is geraakt in een bloedig conflict dat op dit moment nog beperkt lijkt te zijn tot Rusland en Oekraïne, maar uiteindelijk ongetwijfeld niet beperkt zal blijven tot die landen.

Dan is er een ander puntje. Wie door de nieuwe wijk van de gemeente Tynaarlo loopt, die tegen de stad Groningen aanligt, ziet de ene kapitale woning na de andere aan zijn oog voorbijtrekken. De meeste woningen aan het water. De huizenprijzen in deze gemeente lagen gemiddeld het hoogst van alle gemeenten in de vier noordelijke provincies (Friesland, Groningen, Drente, Overijssel). Kortom, een fraaie woonwijk.

Maar zoals het nu ligt, gaat de opwarming voorlopig op volle kracht verder. Bij de huidige opwarming lijkt al duidelijk te zijn, dat het meeste ijs op Groenland en Antartica zal smelten. Je spreekt dan snel over een zeespiegel die een 20 meter hoger ligt, dan nu. Met andere woorden: die mooie woonwijk gaat verdrinken. Net als de overgrote rest van Nederland. Goed bezig, dus.

Misschien moet ik nog een puntje noemen. In mijn jeugd passeerde Nederland de 10 miljoen inwoners. Als we zo doorgaan, zitten we straks op 20 miljoen. Prachtig, maar als de boel onderloopt, zullen die mensen een veilig heenkomen proberen te zoeken. Met 20 miljoen is dat probleem twee keer zo groot als met 10 miljoen.

Met de natuur gaat het ondertussen niet echt goed. In mijn jeugd liep ik in de buurt van Joure met de hond vaak naar de enige plaatselijke zandverstuiving een aantal kilometers verder. Als je daar rustig ging zitten, had je kans even later een konijntje te zien of een ree. Het was een prachtig plekje. 

Wie er nu komt, zie in Joure eerst eindeloze villawijken, maar als je dan op zoek gaat naar dat ene mooie plekje, ziet dat er niets meer van over is. Het valt amper nog terug te vinden. Het is nu saai productiebos. Geen echt bos, maar wel allemaal boompjes die niets voorstellen.

Nu is dat natuurlijk maar een toevallige indruk, maar wat er is aan cijfers bevestigt mijn verhaal. We hebben een stikstofprobleem, soorten verdwijnen en sterven uit. Het gaat op dit punt niet echt goed, vergeleken met vroeger.

Dan is er nog iets, dat me opvalt. Na de oorlog lukte het om met steeds minder mensen steeds meer te produceren in de landbouw. Mijn vader was werkzaam bij het landbouw-consulentschap en trof boeren, die graag hun voordeel deden met zijn adviezen.

Ik trad min of meer in zijn voetsporen en werd onderwijsadviseur. Het idee was, dat het onderwijs vele malen beter, effectiever en productiever kon en wij zouden wel even adviseren, hoe. Maar wat is er van al die plannen terechtgekomen?

De landbouw is inderdaad veel productiever geworden, maar heeft ondertussen ook een soort milieuramp veroorzaakt. Men had wel oog voor de productie, maar geen oog voor de milieukosten.

Bij het onderwijs gebeurde echter iets, dat niemand ooit verwacht had. Op een of andere manier werd het voortdurend slechter. Waarom dat zo is, is niet duidelijk. Maar duidelijk is wel, dat alle ideeën over beter onderwijs in de praktijk zijn uitgelopen op hun tegendeel. Dus ook op dit punt zijn we goed bezig geweest, maar niet heus.

Dan is er nog een aardig puntje. In mijn jeugd werd duidelijk dat Nederland beschikte over enorme aardgasvoorraden. Al dat gas is grotendeels op. We hebben het zelf opgebrand of verkocht aan andere landen, die het daarna hebben opgebrand. Dat gas heeft ons heel veel geld opgeleverd, maar op een of andere manier heeft dat geld niet goed gewerkt. In Nederland ontstond iets als de hollandse ziekte. We wilden steeds meer dure voorzieningen, zonder dat we daar tenslotte nog geld voor hadden. Wat een zegen had moeten zijn, werd een ramp. Een ramp die de Groningers aan den lijve zouden ervaren.

Kortom, 'goed bezig' zijn we.