Wie discriminatie wil begrijpen, moet zich verdiepen in het denken van volgelingen/gelovigen (mensen die hoog scoren op rechts autoritarisme). Met dat denken van volgelingen/gelovigen is iets vreemds aan de hand. Ze produceren taal als een soort geautomatiseerde babbelmachine, maar ze realiseren zichzelf niet wat ze precies beweren. Ze koppelen niet door naar de externe werkelijkheid. Het gebabbel heeft slechts ten doel sociaal te scoren. Het is een 'mooi' verhaal, maar het staat los van de kille werkelijkheid.
In de NRC van vandaag (6 en 7 maart 2021) kom ik op pagina W12 een stukje tegen van Sander Voormolen. Het is getiteld: Wat helpt bij een zwerende vinger: sodabad of Biotex? Het stukje intrigeert me om meerdere redenen.
Laat ik beginnen bij het begin. Voormolen schrijft: "Een ontstoken vinger doet veel pijn maar zal in de meeste gevallen vanzelf over gaan. De afweer maakt dan korte metten met de ontsteking." Het klinkt goed, maar is het ook waar?
Het onderzoek waar Voormolen zich op baseert, vermeldt hij niet. Was dat onderzoek er wel? En is dat onderzoek gerepliceerd?
Laten we ons proberen dat onderzoek voor te stellen. We nemen 1000 vrijwilligers en we brengen bij alle 1000 een beschadiging op een vinger aan. Om zeker te zijn, dat de boel gaat infecteren, wrijven we daarna de wond in met een vochtige oplossing waarin een aantal bekende kwaadaardige bacteriestammen aanwezig zijn. De vrijwilligers moeten dagelijks noteren of de vinger pijn doet, maar mogen verder niets doen. En inderdaad, uit de resultaten blijkt dat bijna 800 van de 1000 vrijwilligers het experiment overleven. Meestal is een zwerende vinger dus helemaal niets om je druk over te maken. Meestal overleef je het!
Zo'n onderzoek kan natuurlijk niet. Ik denk dus dat er helemaal geen onderzoek is, om die stelling op te baseren. Voormolen beweert iets, dat hem plausibel in de oren klinkt en waarvan hij veronderstelt dat het de toehoorder ook 'goed' in de oren zal klinken.
Waarom klinkt het mij niet goed in de oren? Ik heb natuurlijk ondertussen een soort beroepsdeformatie. Iedereen die onderzoek verzint, triggert op een of andere manier mijn automatisch werkende emotionele systeem 1. Ik ruik de onzin al, voordat ik die heb aangetoond.
Maar in dit geval is er nog iets en dat iets, is nog sterker en dwingender. Mijn opa van moederskant is overleden op relatief jonge leeftijd door een klein wondje aan zijn hand. 'Het is helemaal niets', zei hij volgens de overlevering. Een week later was hij dood.
Wie oren heeft om te horen, die hore! Als je dat verhaal kent, weet je dus dat een plekje aan je vinger (of aan je voet, of ergens anders) levensgevaarlijk is. Maar wat beweert deze column: het gaat meestal vanzelf over. Dat is natuurlijk waar, maar als de overige 49% daardoor overlijdt, zou ik toch liever geen onnodige risico's nemen.
De eerste zin van de column werkte op mij dus als de spreekwoordelijke rode vlag op de stier. Ik vond het een uitermate gevaarlijk geformuleerde bewering. Veel niet nadenkende geesten kunnen door zo'n bewering de mist in gaan.
Mijn aandacht was gewekt, en ik ging de rest van de column lezen. Het tweede dat me opviel, was het volgende: "De modernere Richtlijn Bacteriële Huidinfecties van het Nederlandse Huisartsengenootschap (2019) maakt er dit van: 'Baden kan niet worden aanbevolen voor de behandeling van een bacteriële huidinfectie, maar ook niet worden ontraden.' Er is 'gebrek aan bewijs en een mogelijk nadelig effect', dus daarom 'wordt het niet aanbevolen'. Hoe is dan toch die volkswijsheid [dat je met soda of Biotex moet ontsmetten] ontstaan?"
Bij een huidinfectie krijg je vaak een rode, geïrriteerde huid. In dat geval is het natuurlijk niet slim als je met die huid een tijd lang in een bak heet water met soda of Biotex gaat zitten. Maar een wondje is natuurlijk een totaal ander geval. Dan is de huid kapot. De bacterie heeft toegang tot het onderliggende vlees en kan ook in het bloed komen. Voormolen hutselt hier twee verschillende zaken door elkaar.
Het derde punt dat me opviel, was dat Voormolen de vraag die hij zelf opwerpt, niet beantwoordt. Bij scripties een bekend probleem. Na veel gepieker heeft de student tenslotte een indrukwekkende vraagstelling geconstrueerd. Het onderzoek is gedaan. De scriptie is geschreven. Maar de student is vergeten de onderzoeksvraag te beantwoorden.
De vraag van Voormolen was: wat is beter bij een zwerende vinger, soda of Biotex? Het komt erop neer dat hij dat niet weet, omdat er nooit gericht onderzoek naar gedaan is. Maar waarom dat dan wel opwerpen als vraag voor je column?
Het vierde punt dat me in de column opviel, is het einde. Voormolen schrijft: "Enfin, over de kwestie soda of Biotex bij een zweertje, is slechts een voorlopig salomonsoordeel te vellen: of ze werken beide wel, of beide niet." Dat is leuk bedacht, maar alleen gebaseerd op wat hij denkt, gelooft en veronderstelt.
Hij trekt hier een stellige conclusie zonder enige evidentie. Het klinkt goed, maar is nergens op gebaseerd. Zijn enige argument is dat Biotex behoorlijk wat natriumcarbonaat (de chemische naam voor soda) bevat. Maar dat bewijst de stelling niet.
Dan zie ik een vijfde probleem. De vraag die hij wil beantwoorden, is: wat is beter, soda of Biotex? Maar vervolgens begint hij over een totaal ander probleem: moet je zo'n vinger met een wondje wel of niet ontsmetten in een bak warm water met soda of Biotex? Hij suggereert: dat is maar volkswijsheid, dat hoeft helemaal niet. Maar voor die conclusie heeft hij geen enkele evidentie en het lijkt bovendien een gevaarlijke conclusie te zijn. Als je een wondje hebt, is het belangrijk dat zo snel mogelijk grondig te desinfecteren.
Ik denk ook een beetje te proeven in de column: maar we hebben nu antibiotica, dus die zwerende vinger is niets om je druk over te maken. Die houding is natuurlijk vragen om problemen. Of die antibiotica werken en op tijd zijn, moet je maar afwachten. Er zijn genoeg resistente bacteriën in omloop ondertussen. Het heeft geen enkele zin onnodige risico's te nemen.
Hoe moet je zo'n stukje nu interpreteren? Er moet een stukje komen voor de krant. De babbelmachine wordt aangezet en floep, daar is het stukje. Maar het is een stukje vol gevaarlijke onzin. Een stukje dat simpele geesten het bos in kan sturen.
Vergis ik me als ik denk dat we hier te maken hebben met een volgeling/gelovige? Iemand die afgaat op wat zijn autoriteiten hem vertellen. Iemand die beweringen overneemt, maar die niet volledig begrijpt, omdat hij ze niet doorkoppelt naar de harde werkelijkheid. Iemand die goed is in babbelen via systeem 1, maar slecht is in analytisch denken via systeem 2.
Toen ik ging zoeken vond ik in de NRC een andere column van hem (hier). De titel: Afweer tegen corona blijft langere tijd aanwezig. De ondertitel: "Uit nieuw onderzoek blijkt dat de meeste mensen die Covid-19 hebben gehad voor langere tijd geen nieuwe besmetting hebben te vrezen".
Ik denk inmiddels voor de tweede keer corona te hebben gehad in minder dan een jaar tijd. In mijn directe omgeving was ik niet de enige. Op mijn werk hoorde ik precies hetzelfde. Er zijn ondertussen al heel wat mensen die het voor een tweede keer hebben of hebben gehad.
Klopt die column met wat er bekend is over corona? Bij mijn weten niet. Bekend is dat de meeste mensen binnen 8 maanden het niet opnieuw krijgen. Sommigen dus wel, maar na zo'n 10 maanden kun je het dus zeker opnieuw krijgen.
Klopt in die column de onderbouwing voor de stelling? Nee, als je de moeite neemt de aangedragen evidentie in die column te analyseren dan is het wensdenken. Men vindt het een mooie conclusie en redeneert vervolgens naar de uitkomst toe. Alleen botst die 'mooie' uitkomst met de harde realiteit.
Wat we hier dus in feite zien is de productie van nepnieuws. Het klinkt goed, maar het klopt niet. Waarom doen mensen dat? Om sociaal te scoren. Verder zie je dat het om een bepaald soort mens gaat. Die botsing met de harde werkelijkheid doet zich bij herhaling voor.
Klopt mijn idee dat
volgelingen/gelovigen niet doorkoppelen naar de externe werkelijkheid?
Gezien de eerder besproken merkwaardigheden, lijkt dat onmiskenbaar.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten