De film Don't look up! vertelt het verhaal van twee astronomen die een grote komeet ontdekken die op ramkoers met de Aarde ligt. Maar niemand wil hun verhaal horen. En wanneer ze tenslotte wel min of meer gehoor krijgen, komt men niet tot effectieve actie. Dat is in het kort het simpele verhaal van deze film.
Eigenlijk is het dus een
rampenfilm. De Aarde wordt bedreigd en vervolgens gaat het vreselijk
mis. Maar de meeste rampenfilms tonen de ramp. Deze film toont vooral
wat er aan de ramp vooraf gaat. En dat is niet echt leuk en opwekkend.
Waarom vinden de twee astronomen niet of nauwelijks gehoor? Wel, mensen zijn druk. Mensen willen goed nieuws, geen vreselijk nieuws. Mensen staan kortom in de evaluatieve modus (systeem 1) en kunnen niet overschakelen naar de rationele overlevingsmodus (systeem 2).
Wat vinden mensen van de film? Hier wordt het interessant. Film-journalisten vinden de film vaak niks.* Maar een klimaatwetenschapper vindt de film geweldig: het is precies zoals het gaat als je een naderende ramp ontdekt (hier: https://www.theguardian.com/commentisfree/2021/dec/29/climate-scientist-dont-look-up-madness).
Wat
vind ik van de film? Inderdaad, het is precies zoals het in
werkelijkheid gaat. Mensen zijn volledig van lotje getikt, snappen
volledig niet wat hun boven het hoofd hangt. Kortom: we leven in een
bezeten wereld en natuurwetenschappers weten het, maar het publiek
kennelijk niet.
Wat de film dus beschrijft, is die merkwaardige response. Men krijgt feitelijke informatie over een naderende ramp, maar reageert via systeem 1. Het is niet leuk, we willen een ander kanaal. Wij willen lol, geen gezeik! Men is druk aan het borrelen en heeft geen zin in de naderende prairiebrand. Men slaagt er niet in systeem 2 te activeren.
Waarom vinden filmjournalisten de film vaak niks? Ze zien de film als film. Ze willen de film dus als film beoordelen volgens hun criteria daarvoor. Ze missen dus volledig de strekking van de film. Ze zien het als een product dat 'mooi' zou moeten zijn, maar het niet is. Maar de strekking van de film is natuurlijk slechts te laten zien, hoe het in werkelijkheid gaat. Op dat punt is de film helaas akelig realistisch.
Het interessante punt
hier is dus dat wat de film beschrijft (reageren via systeem 1 op
feitelijke informatie die negatief geladen is in plaats van systeem 2)
ook precies de reden is waarom filmjournalisten de film niet begrijpen.
Ze hanteren systeem 1 in plaats van op te schakelen naar systeem 2. Er
is amper een betere demonstratie denkbaar van het fenomeen dat de film
beschrijft dan dit.
-----
* Hier: https://www.theguardian.com/film/2021/dec/08/dont-look-up-review-slapstick-apocalypse-according-to-dicaprio-and-lawrence
* Hier: https://www.theguardian.com/film/2021/dec/12/dont-look-up-review-leonardo-dicaprio-jennifer-lawrence-meryl-streep-cate-blanchett-mark-rylance
* Hier: https://www.theguardian.com/film/2021/dec/27/look-away-why-star-studded-comet-satire-dont-look-up-is-a-disaster
Geen opmerkingen:
Een reactie posten