We hebben een klimaatprobleem. Dat probleem proberen we vooral op te lossen door wilde plannen te spuien over wat we in de toekomst allemaal voor geweldigs gaan doen. We vertonen dus een systeem 1 reactie in een situatie die toch echt vraagt om grondig en diep nadenken met daarna effectieve actie. Een situatie dus die opgelost moet worden via systeem 2 denken. Niet babbelen, maar doelgericht, zakelijk denken.
We hebben een uitstervingsprobleem. De biologische soorten sterven uit in een tempo waar je misselijk van wordt, als je snapt wat het betekent. Helaas begrijpen de meeste mensen die eenvoudige mededeling niet langer. Ze denken via systeem 1 (babbelen) en hebben nooit geleerd te denken via systeem 2.
Dan hebben we ook nog een ongelijkheidsprobleem. In Nederland valt dat voor de inkomens nog wel mee, zegt men. Als krantenbezorger verdien ik ongeveer 2 euro en 20 cent (en dan neem ik het ruim) met een kleine anderhalf uur werken. Voor het geld hoef ik het gelukkig niet te doen, maar voor sommige van mijn collega's ligt dat anders. Als je dan ziet dat een of ander talking head uit de zorg maandelijks 15.000 opstrijkt en voor dat geld kans ziet een niet functionerend IC-structuur op te zetten, dan lijken de verschillen me toch wel behoorlijk groot.
Maar in Nederland zit het echte verschil in de verdeling van het bezit. Een kleine kliek bezit heel veel, de grote massa bezit amper iets.
De basis van die ongelijkheidsproblemen is weer dat systeem 1 denken. Naarmate een samenleving ongelijker is, denkt men meer via systeem 1. Tot de samenleving/cultuur ten onder gaat.
Dan zitten onze handjes ook nog eens steeds losser aan het lichaam. Opnieuw een teken dat men via systeem 1 denkt en nooit heeft leren denken via systeem 2.
Loop eens door een bos of ander stuk natuur. Het duurt niet lang voordat je het eerste stuk zwerfafval ziet liggen. Opnieuw een teken van uitbundig denken via systeem 1 en een onderontwikkeld systeem 2.
Dus, als je al deze waarnemingen samenvoegt, is het misschien helemaal niet zo verwonderlijk, dat we in de NRC van 30 december 2021 een stuk van een of andere roeptoeter kunnen aantreffen met de titel: Woede als onmisbare morele motor.*
De schrijver van het stuk is: vrouw, blond en knap (ik baseer me op de begeleidende foto). Ik denk niet dat we daaruit moeten afleiden dat alle knappe blonde vrouwen leeghoofden zijn, maar sommige -- in de betekenis van minstens één -- onmiskenbaar wel.
De diepe emoties van Adolf Hitler als het woord 'Jood' op tafel kwam, zullen algemeen bekend zijn. De nazi's omarmden emotionaliteit en zagen rationaliteit als hun grote vijand. Op die manier kwamen ze tot een volstrekt irrationele moord op 6 miljoen 'Joden', die ze voor hun krijgsbedrijf eigenlijk heel hard nodig hadden. Ga maar na: slim, hard werkend en moedig. Gelukkig scoorde Hitler op die eerste eigenschap niet al te hoog en was hij zo 'slim' dat gigantische 'Rusland' binnen te vallen. Het begin van het einde.
Is woede inderdaad een morele motor? Als ik eerlijk ben, weet ik niet precies wat er met dat laatste precies wordt bedoeld. Wat is een 'morele motor'? Iets dat je drijft om moreel te handelen? En wat is dan precies 'moreel handelen'?
De nazi's zagen het uitmoorden van 6 miljoen Joden als een gigantische bijdrage aan het welzijn van de wereld. In hun optiek werden alle problemen in de gehele wereld veroorzaakt door 'Joden'. Als je die factor dus kon elimineren, bleef er daarna een volmaakte wereld over.
Die manier van denken is niet gebaseerd op harde feiten. Het is niet de manier waarop een systeem 2 denker denkt. Het is allemaal geleuter. Het is allemaal vooroordeel. Het is allemaal geloof. Het is allemaal gevaarlijke onzin.
Maar doordat een belangrijke minderheid van de Duitsers Hitler blindelings geloofde, kon die ramp zich voltrekken. Strikt genomen was dat lang niet het enige dat mis ging. In totaal vielen er zo'n 65 miljoen slachtoffers en lag aan het einde van de oorlog Duitsland bijna volledig in puin. Dat is wat door emoties geleid systeem 1 denken kan opleveren. Onvoorstelbare ellende en rotzooi.
Wat is het argument van de schrijfster, filosoof en journalist Fleur Jongepier, voor de stelling dat woede zou fungeren als motor voor fatsoenlijk handelen? Ze beweert het, ze gelooft het, ze verkondigt het en ze beroept zich op literatuur.
Het lijkt dus onmiskenbaar dat we hier te maken hebben met een druk aan de weg timmerende volgeling/gelovige. Een zogenaamde double high, iemand die hoog scoort op rechts autoritarisme (RWA) en ook hoog op sociale dominantie (SDO). Mensen die niets liever doen dan vooroordelen de wereld in te pompen om op die manier zelf sociaal te scoren. De koppeling met fascisme die ik dacht te zien, is dus bepaald niet uit de lucht gegrepen.
Ze beroept zich op de autoriteit van een boek dat ze gelezen zou hebben. Het laatste betwijfel ik, want het is bekend dat volgelingen/gelovigen niet echt actief lezen. Ze pikken wat fragmenten die voor hun idee goed klinken en gaan die vervolgens zelf enthousiast rondbazuinen. Wat die fragmenten precies betekenen, weten ze niet en dat interesseert ze ook geen snars. Ze zijn volledig gericht op het sociale effect dat hun woorden opleveren.
Goed, welk boek en van wie? De titel is: The Case for Rage. De auteur is: Myisha Cherry. Zoeken op Amazon.nl levert op dat de volledige titel luidt: The Case for Rage: Why Anger Is Essential to Anti-Racist Struggle. De beschrijving op Amazon.nl begint met deze vetgedrukte zin: "When it comes to injustice, especially racial injustice, rage isn't just an acceptable response-it's crucial in order to fuel the fight for change."
Ik ken die opvatting. Anti-racisme activisten geloven dat de woede die ze voelen, de basis vormt van hun strijd voor een rechtvaardiger samenleving. Maar anti-racisme activisten zijn, zodra je je wat verdiept in hun denken, ook onmiskenbaar fascistisch. Dat bevestigt dus ook weer mijn eerdere punt.
Klopt dat idee? Iemand die ooit naast Maarten Luther King in het vliegtuig zat, zei tegen hem: Jullie zoeken het in strijd voor een rechtvaardiger wereld, maar jullie investeren niet in jezelf. Met andere woorden: strijd is kostbaar, zorg eerst dat jezelf een goede positie krijgt. Dat je kennis verzamelt, dat je spaart, dat je je ontwikkelt.
Joden zijn vermoedelijk de meest vervolgde etnisch-religieuze groep ter wereld. Maar ze zoeken het normaal niet in strijd, maar in kennis. Het zijn ook de mensen met in verhouding de meeste Nobelprijzen voor harde vakken. Wie wil overleven in een harde wereld, maakt zichzelf onmisbaar door zijn kennis en vakmanschap.
Op discriminatie/agressie kun je dus op twee verschillende manieren reageren. Via systeem 1 met diep gevoelde woede. En via systeem 2. Nog tijdens de Tweede Wereldoorlog betaalden de Amerikaanse Joden enkele wetenschappers om te zoeken naar de oorzaken van de Holocaust. Dat onderzoek vormt de basis van deze blog.
Wie via systeem 1 denkt, wil macht. Maar zodra men die macht heeft, begint alles opnieuw. Een zwarte machthebber is niet beter dan een blanke. Een Joodse machthebber is niet beter dan een niet-Jood. Macht corrumpeert en absolute macht corrumpeert volledig.
Kortom, het idee dat diep gevoelde woede tot iets moois zou leiden, is onzin.
Wat zeggen de lezers op Amazon over dit boek van Myisha Cherry. Er blijkt slechts één iemand geweest te zijn, die een beoordeling heeft uitgebracht. Die mevrouw zei: "
Myisha Cherry vind je een boek: The Moral Psychology of Anger. Door hoeveel mensen gelezen/beoordeeld? Door één! Dit gaat dus over 'morele psychologie'. De grote naam op dat gebied is Haidt. Iemand waarvan ik eerder al liet zien, dat het een warhoofdig denker is met onmiskenbare fascistische trekken. En van origine afkomstig uit de antropologie. Een studierichting die op dit punt ook nog in een kwade reuk staat/stond.
Is dit zorgwekkend? Mensen die fascistische stukjes schrijven in de NRC? Oordeel zelf.
* Hier: https://www.nrc.nl/nieuws/2021/12/29/woede-als-onmisbare-morele-motor-a4073665
Geen opmerkingen:
Een reactie posten