"Alles in ons land lijkt op dit moment vast te lopen"

 

Laatst bijgewerkt: 8/4/2024 om 23.53

 

Gerdt van Hofslot signaleert in het hoofdredactioneel commentaar in het Dagblad van het Noorden van vrijdag, 5 april 2024, dat alles in ons land op dit moment lijkt vast te lopen.

De punten die hij noemt zijn:

- er is te weinig ruimte,

- er is te weinig stroom,

- er zijn problemen met de drinkwatervoorziening,

- er is te weinig personeel,

- er is gebrek aan nieuwe woningen,

- er is het stikstof-probleem waardoor boeren niet meer weten, waar ze aan toe zijn,

 

De titel van zijn column is: "Geloof in groei nekt overvol Nederland". Hij denkt dat groei het credo was. Men dacht steeds groter te moeten en kunnen groeien, maar nu stuit men op de grenzen van wat er mogelijk is.

 

Niet slecht geschoten, maar ook niet helemaal raak, denk ik. Het eerste deel van zijn analyse klopt, maar het tweede deel niet. Het eerste deel is 'geloof'. Dat lijkt me een goede omschrijving van het probleem. Maar het gaat niet specifiek om het geloof in groei. Het gaat om irrationeel geloof in het algemeen.

Ik zag via een mail van de NSC een stukje van een Tweede Kamer commisievergadering over de nieuwe pensioenwet. Een hele reeks zaken is nog steeds niet duidelijk en de pensioenfondsen moeten dringend weten, waar ze nu precies aan toe zijn. De mevrouw van de NSC maakte zich daar oprecht zorgen over.

Maar je hoort aan de manier waarop over dat soort urgente problemen gebabbeld wordt: dit komt niet goed! Je hoort een soort opgewekte borrelpraat alsof men in de kroeg sociaal moet scoren. Gevat, geestig, leuk, lollig. Maar niet de manier waarop je echt problemen analyseert en oplost.

Ik denk dus dat het gaat om die irritante factor waardoor het Romeinse Rijk tenslotte ten onder ging. Waardoor de Tweede Wereldoorlog uitbrak. Waardoor Amerikanen massaal op Trump stemmen. Ik denk dat het gaat om bevooroordeeldheid.

Bevooroordeeldheid is het geloof van de groep. De groepsleden leven in een sociale werkelijkheid en zijn daardoor niet langer in staat de echte werkelijkheid te analyseren en problemen in die harde werkelijkheid met succes aan te pakken en op te lossen.

Bevooroordeeldheid is via systeem 1 (het babbelpraat-systeem) gaan denken en steeds minder via systeem 2 (het moeizame nadenken via de prefrontale cortex). Zodra een rijke samenleving dat gaat doen, beginnen steeds meer zaken fout te gaan. Tot het tenslotte helemaal fout gaat.