De Gini-coëfficiënt als maat voor discriminatie en ongelijkheid

De prijs voor de beste column van de week tot nu toe, gaat wat mij betreft naar Peter de Waard in de Volkskrant van 28/11 voor "Neemt de ongelijkheid al tienduizend jaar toe?" Waarom? Uiterst relevante informatie, kort en prima leesbaar.


Ik besteedde er daarna nog 10 tweets aan, die ik hier laat volgen.

1/10 "Neemt de ongelijkheid al tienduizend jaar toe?" Peter de Waard bespreekt in de Volkskrant van 29/11 het onderzoek van Tim Kohler e.a. (Nature, d.d. 30/11). De mate van #ongelijkheid is bepaald op basis van de huizengrootte. #discriminatie

2/10 De mate van ongelijkheid in huizengrootte is uitgedrukt in de Ginicoëfficiënt voor vermogensverdeling. Iedereen evenveel=0, één iemand alles en de rest niets=1.

3/10 In het stenen tijdperk was de Ginicoëfficiënt slechts 0.17, in de kleinschalige landbouwsamenleving steeg die tot 0.25, toen de koeien en paarden e.d. verschenen werd de Gini 0.35, in de Middeleeuwen met pachters, horigen en lijfeigenen werd die 0.56, aldus De Waard.

4/10 Op dit moment is de Gini 0.54 in Zuid-Korea, in Griekenland en Spanje 0.58, in Nederland 0.64, in China 0.70 en in de VS 0.81 maar liefst, aldus De Waard.

5/10 Conclusie: tienduizend jaar beschaving heeft de wereldgemeenschap heel veel ongelijker gemaakt, aldus De Waard.

6/10 Mee eens, het is mooi dat het nu eens niet alleen bedacht is, maar ook aangetoond is via empirisch onderzoek. - MvE

7/10 Eigenlijk is het niet 10.000 jaar beschaving, maar 10.000 jaar technische vooruitgang die de wereld veel ongelijker heeft gemaakt. Het probleem ontstaat doordat de productie steeds minder menstijd vergt. - MvE

8/10 Verder is het niet alleen een ongelijkheidsprobleem en een probleem van toenemende discriminatie/agressie of afnemende moraliteit. Ook de rationele en cognitieve vermogens lijken snel af te nemen. - MvE

9/10 Een Ginicoëfficiënt van 0.81 zoals de VS scoren, lijkt slechts één ding te kunnen betekenen, zou je verwachten. Lijkt te kloppen met als je Trump hoort of zijn getwitter leest. - MvE

10/10 Het leek zo slim de uitvinding van de landbouw. Wie had het ook al weer over een pact met de duivel? - MvE

---

 

Het onderliggende artikel in Nature is door dat idee de huizengrootte te gebruiken als maat voor de Ginicoëfficiënt heel bijzonder, maar vervolgens lijken de auteurs zich voor mijn idee wat te verliezen in de veelheid van gegevens. Men is als het ware zelf even kwijt wat men nu precies wilde aantonen. Tegelijkertijd wil men vermoedelijk veel te veel.

Allereerst laten ze zien dat de Gini gemiddeld oploopt van jagers-verzamelaars (onder de 0.2), via kleinschalige landbouw (horticulture) naar gemiddeld onder de 0.3, tot bij grootschalige landbouw (agriculture) naar gemiddeld onder de 0.4. De Gini lijkt dus langzaam op te lopen naarmate de landbouw een grotere vlucht neemt. Dat is natuurlijk ook wat je zou verwachten.

De spreiding blijkt echter erg groot te zijn, het is dus geen vaste regel. Gemiddeld lijkt er een effect te zijn, maar voor afzonderlijke culturen kan het totaal anders liggen.

Ten tweede leggen ze een verband met de politieke schaal. Natiestaten hebben gemiddeld een hogere Gini, rond de 0.4 dan kleine samenlevingen. Maar de spreiding is ook in dit geval weer erg groot, dus kennelijk gaat ook deze regel niet altijd op. Verder is het begrip 'natiestaat' nogal vaag, wat het verband wat subjectief maakt.

Ten derde lijkt de Gini, afgaande op hun data/figuren, geleidelijk met de tijd op te lopen. Het probleem is echter dat ze dat kennelijk zo voor de hand liggend vonden, dat ze het verder niet onderzocht hebben, als ik het goed begrijp.

Afgaande op wat er bekend is over de huidige Gini's lijkt dat echter onmiskenbaar en het lijkt ook te kloppen met hun gegevens. Ook De Waard gaat daar in zijn column vanuit.

De enig echt harde conclusie die getrokken kan worden, is dus kennelijk dat de Gini bij jagers/verzamelaars onder de 0.2 lag. Verder denken we te weten waar die nu ligt in verschillende landen en dan lijkt het verschil verontrustend groot.

Ongelijkheid en daarmee ook discriminatie, zijn dus echt iets van na de uitvinding van de landbouw.