Laatst bijgewerkt 18-2-2019 om 14.52
Op de site van The Guardian verschijnt een interessant, maar ook wat verontrustend bericht (hier). De link op de homepage luidt: Conspiracy theories / Study blames YouTube for rise in number of Flat Earthers. Volgens deze 'studie' zou YouTube de schuld zijn van de stijging in het aantal mensen dat gelooft dat de Aarde vlak is.
Persoonlijk geloof ik dit soort verhalen niet zo. Mijnheer X werd een overtuigde nazi doordat hij toevallig op een dag drie bladzijden Mein Kampf las. Zelfs iemand als Adolf Hitler geloofde niet dat het zo werkte.
Of: alle problemen met discriminatie en agressie zijn nu voorgoed opgelost. Alle schoolkinderen worden verplicht tien minuten lang de blog Stop discriminatie, maar hoe? te bestuderen. Daarna gedragen ze zich hun lange leven verder keurig. Als het eens allemaal zo simpel was.
Laten we even terug gaan in de tijd. Ongeveer vierduizend jaar geleden (de precieze datum is niet bekend) komt Mozes de berg af met de Tien Geboden. Wie het desbetreffende Bijbelboek nauwkeurig leest, kan zien, dat het kennelijke probleem de godhaters (alfa's) waren, die op een of andere manier in toom moesten worden gehouden. Het idee was, als we nu duidelijk op schrift stellen wat wel en niet mag, dan gaan die mensen zich wel wat netter gedragen.
Echt gewerkt heeft dat niet, want ongeveer tweeduizend jaar geleden probeerde Jezus het met een sterk vereenvoudigde versie van twee geboden opnieuw. Die poging moest hij met zijn dood bekopen. Kennelijk is het dus niet zo simpel om mensen via alleen woorden langdurig te beïnvloeden.
Goed, laten we nu eens naar het gepresenteerde onderzoek kijken. Wel, dan zijn we snel klaar, want dat is er niet. Het is althans niet te vinden, het wordt nergens vermeld. Het 'duivelse' Google (de eigenaar van het 'foute' YouTube) geeft echter ook nog een link naar een soortgelijk artikel op de site van de Independent (hier).
De basis voor de bewering is dat Asheley Landrum, de veronderstelde onderzoekster, een prachtig verhaal heeft opgehangen tegen een onkritische wetenschapsjournalist. Vervolgens hebben andere wetenschapsjournalisten het verhaal dankbaar en kritiekloos overgenomen. Ik laat het verhaal uit de Independent hier volgen zonder de afleidende illustraties en de tussengevoegde clips.
Flat Earth conspiracy theorists are being ‘indoctrinated through YouTube videos’
Flat Earth conspiracy theorists are being indoctrinated after falling down a “rabbit hole” of videos on YouTube, a scientist has warned.
The popular site’s habit of recommending related videos to viewers is drawing in people who are vulnerable to believing in outlandish ideas, according to Dr Asheley Landrum at Texas Tech University
Subscribers to the ideology tend to believe the government is covering up the fact the Earth is flat, not a round spinning sphere.
While this seems like a fringe idea, in recent years it has appeared to grow in prominence as celebrities like the rapper B.o.B have emerged as advocates for it.
A poll conducted by YouGov last year found only two-thirds of young people surveyed “firmly believed” the Earth was round.
Dr Landrum said the spread of this phenomenon can largely be attributed to YouTube and its habit of suggesting videos to keep viewers engaged.
“YouTube really has propagated the Flat Earth movement in a way I don’t think has been done before with any conspiracy community,” she said.
Dr Landrum has attended the last two Flat Earth International Conferences, both held in the US, to interview people and establish how they arrived at their conclusions.
All 30 people she interviewed at the first conference had learned about the phenomenon directly from YouTube, apart from one whose daughter had told him about it after watching YouTube.
“There was a real spread and we were very surprised by that. Many had college degrees, there was an engineer, a social worker, a substitute teacher,” she said.
Everybody Dr Landrum and her colleagues talked to believed in other conspiracy theories including those concerning 9/11, “chemtrails” and the Holocaust.
However, she said belief in a flat Earth in particular was a “YouTube-centric” phenomenon.
“It comes down to the way that the algorithms work,” said Dr Landrum. “Under normal circumstances that might not be problematic. But it means that if someone’s looking up conspiracy videos, it’s going to suggest more conspiracies.”
This creates the impression among viewers that there is an enormous amount of evidence for the flat Earth theory, she suggested.
One man Dr Landrum talked to at the convention said he had been sceptical about the idea for a long time, but after repeatedly being drawn to the videos after watching other conspiracy theories, he was eventually converted.
After that, he said he struggled to find any evidence to disprove the flat Earth idea.
Dr Landrum, who was discussing her work at the American Association for the Advancement of Science meeting, said while many of these people did not trust institutions, scientists must try to fight back against the flow of misinformation on YouTube.
“There are a lot of people out there who are questioning, who are curious, who want to understand – and we can’t let the only information that’s out there that’s accessible from YouTube be coming from conspiracy theorists,” she said.
The Independent has contacted YouTube for comment.
-----
Landrum beweert dus heel veel, maar heeft ze echt iets waargenomen? Allereerst valt me op dat ze veel meer beweert, dan ze kan waar maken. Ze grossiert dus kennelijk in 'mooie' verhalen. Laat ik dit toelichten.
Ze beweert dat het geloof in een platte Aarde ontstaat door YouTube-clips, maar ze heeft niet de moeite genomen dat te onderzoeken. Je kunt studenten verdelen in twee groepen. De ene groep laat je de 'foute' clip zien, de andere een neutrale clip en veertien dagen later ondervraag je al je studenten over hun opvattingen, zodat ze geen link leggen met de eerdere clips. Het is even wat werk, maar dan heb je ook wat.
Klopt het idee dat ze goed is in roeptoeteren? Even zoeken met Google op haar naam en de categorie 'nieuws' levert (op het moment dat ik dit schrijf) maar liefst 58 resultaten op. Op het gebied van pr is ze dus in ieder geval uiterst handig.
Dit blijkt ook te kloppen met haar vak: communicatiekunde. Dit is een vak dat echter ook hoog scoort op de alfa-bètafactor zagen we eerder. De beoefenaren zijn doorgaans vooral goed in het produceren van 'mooie' verhalen in plaats van gedegen onderzoek.
Wat heeft ze dan wel precies waargenomen volgens haar verhaal. Haar verhaal is, dat van 30 mensen die ze op de eerste Flat Earth International Conference sprak, 29 tot het ware geloof bekeerd zijn door het zien van YouTube-clips.
Dat klinkt me nogal griezelig in de oren. Hoeveel mensen heb je in totaal precies ondervraagd om die 30 te vinden? Hoe heb je die respondenten precies geselecteerd? Wat heb je precies gevraagd? Waar is je vragenlijst of was die er helemaal niet? Hoe weten die mensen zo precies waardoor ze tot het ware geloof bekeerd zijn? Mensen geloven op een bepaald moment iets, maar weten normaal volstrekt niet waardoor ze dat precies geloven?
En dan is er nog een groot probleem. Als onderzoekster heeft ze belang bij bepaalde uitkomsten. Maar zij was ook degene (of in ieder geval een van degenen) die met de respondenten sprak. Dat geeft je uitgebreid de gelegenheid de uitkomsten te beïnvloeden. Wat heeft ze gedaan om die mogelijkheid uit te sluiten?
Dan is er die tweede conferentie waarop ze aanwezig was? Waarom wel rapporteren over de eerste, maar niet over de tweede, terwijl je die wel bezoekt? Je hebt de kans je resultaten te checken, maar je doet dat niet. En waarom ga je dan pas na de tweede conferentie met dit sensationele bericht de publiciteit zoeken? Waarom niet onmiddellijk na de eerste?
Het Guardian-artikel biedt meer informatie over een van de clips die zo gevaarlijk zouden zijn. Dat artikel vermeldt: "Landrum said one of the most popular Flat Earth videos, 200 proofs Earth is not a spinning ball [hier], appears to be effective because it offers arguments that appeal to so many mindsets, from biblical literalists and conspiracy theorists to those of a more scientific bent."
Die bewering geeft ons de gelegenheid haar verhaal te checken. Hier is een video die volgens haar effectief is om je te laten geloven dat de Aarde plat is en die video zou ook effectief zijn bij mensen met een meer wetenschappelijke instelling. Als het goed is, moet die video dus ook bij mij effectief zijn. Wel, ik bereid dat vreselijke risico te lopen. Ik neem de proef op de som.
Daarbij komt, dat ik al tijden harde evidentie zoek, dat de Aarde inderdaad vlak is. Tot nu toe is die zoektocht nog steeds niet beloond, maar ik blijf volhouden. Strikt genomen heb ik dus niet 200 bewijzen nodig, maar slechts één. Einstein merkte iets dergelijks al op bij de weerlegging van de relativiteitstheorie. Om zijn theorie te weerleggen was een enkele wetenschapper al voldoende. Op dezelfde manier ben ik tevreden met een enkele weerlegging dat de Aarde een bol is. Deze video kan mij dus precies leveren, wat ik zoek.
Wel, de eerste reeks bewijzen zijn beweringen die niet kloppen. Wanneer je bijvoorbeeld inderdaad recht omhoog gaat met een raket, zie je tenslotte wel degelijk de ronding van de horizon. En zo gaat het door. Het zijn allemaal beweringen, maar geen harde waarnemingen.
Wanneer je als empirisch wetenschapper met een gedurfde theorie komt en de eerste 10 van je 200 verzamelde feiten blijken niet te kloppen, kun je je publiek niet kwalijk nemen dat ze het na het tiende nepfeit wel geloven. Beter gezegd: dat ze je dan niet meer geloven.
Mijn reactie op deze video is dus: bull-shit. Ben ik de enige met die reactie? Wat zou bijvoorbeeld Max Pam hiervan denken? Dat weet ik natuurlijk niet zeker, maar ik geloof niet dat hij door deze video overtuigd zou worden. De mensen die zich door deze video laten overtuigen, vormen dus kennelijk een bepaalde selectie uit de totale populatie.
Om hoeveel mensen gaat het eigenlijk precies? Landrum beweert haar 30 respondenten (waar is de vragenlijst?) gesproken te hebben tijdens de eerste Flat Earth International Conference. Ook die bijeenkomst kon zich al in warme belangstelling van de pers verheugen. De Guardian berichtte daar over (hier). Het ging om ongeveer 650 mensen.
Hoeveel mensen hebben ondertussen deze video gezien? YouTube vermeldt: "667.833 weergaven". Dat komt neer op minder dan 1 promille. Kennelijk is de video toch iets minder effectief dan Landrum ons wil laten geloven.
Wat vind ik het verontrustende? Niet dat er wereldwijd ongeveer 650 mensen naar een gezellige conferentie gaan om elkaar te sterken in hun geloof dat de Aarde plat is als een pannenkoek. Wat ik verontrustend vind, is dat een site als The Guardian klakkeloos dit soort kliknieuws publiceert en zelf kennelijk niet meer ziet, dat er van alles mis is met het bericht. Moderne journalisten zijn kennelijk vaak mensen die volledig voor het effect gaan en zich niet meer druk maken over het misleidende karakter van hun bericht. Het gaat kennelijk volledig om het 'mooie' verhaal en niet langer om de feitelijke juistheid van het verhaal.
Als de informatie in deze blog klopt, mag je ze dat echter niet al te hard aanrekenen: ze leven in een wereld waarin feiten niet bestaan, althans niet relevant geacht worden. Zodra we echter allemaal in die wereld zijn gaan leven, ontstaan er wel problemen, zoals bijvoorbeeld instortende viaducten en naar beneden vallende vloeren. En dat zijn dan alleen nog maar de kleine ongemakken, waarmee we dan zullen moeten leven.
Het probleem is niet dat er misleidende verhalen verteld worden, het probleem is dat steeds meer mensen kennelijk het verschil niet meer zien tussen feit en geleuter. Als samenleving gaan we kennelijk steeds meer leven in de virtuele wereld van het geloof en het gebabbel. Het moet leuk zijn, het moet opwindend zijn, het moet passen bij onze vooroordelen, maar kloppen met de harde feiten is niet langer nodig, want we weten niet meer, wat dat zijn.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten