maandag 15 mei 2023

Verspreiders van het zelfmoord-virus

 

Op NOS.nl lees ik een bericht over een vriendengroep, die iets wil doen tegen zelfdoding door jongeren (https://nos.nl/artikel/2474763-vriendengroep-verliest-twee-leden-door-zelfdoding-genoeg-is-genoeg). 

De aanleiding voor de club om in actie te komen is het verlies door zelfmoord van 2 van de 7 leden. Er zijn er dus nu nog 5 over.

Dat doet me denken aan dat boek van Agatha Christie met die foute titel. Eerst waren er tien. Toen nog negen. Daarna nog acht. En zo gaat het door. Laten we hopen dat dat in dit geval niet gebeurt.

Toch zijn de voortekenen niet gunstig. Het is al heel lang bekend dat zelfmoord besmettelijk is. Als ergens één zelfmoord plaatsvindt, volgen er vaak meer. 

Verder is bekend dat zelfmoord een soort modeverschijnsel lijkt te kunnen zijn. Eén iemand begint er mee, dat verhaal doet de ronde en prompt komt een andere simpele ziel op het geniale idee ook zoiets te proberen.

Dan is er nog iets bekend over zelfmoord. In bepaalde culturen komt het niet voor, in andere culturen komt het juist heel veel voor.

Bij bepaalde jagers/verzamelaars kwam het niet voor. Die vonden het idee dat je jezelf van het leven zou beroven, maar onbegrijpelijk. Het leven was al kort en gevaarlijk genoeg. Ze hadden niet het idee dat ze de dood een handje moesten helpen. Ze hadden meer het idee dat het de kunst was zo lang mogelijk in leven te blijven.

Kennelijk is het dus zo, dat als het leven in balans is (alle mensen beheersen het systeem-2-denken) mensen geen zelfmoord plegen. Het probleem ontstaat doordat mensen uitsluitend via systeem 1 denken. Ze denken met hun onderbuik in plaats van met hun verstand.

Als 'foute' man (transgender zou men nu vermoedelijk zeggen, maar camoufleer je dan het probleem niet?) denk je al jong na over zelfmoord en je doet dat vaak. Ik was op dat punt geen uitzondering.

Wat me op dit punt is opgevallen, is de manier van denken. Klassieke transgenders, zoals ik ze noemde, kwamen laat uit de kast en dachten dan, dat ze terecht zouden komen in een heerlijke, roze wereld. Dat was niet zo, maar dat feit weigerden ze hardnekkig onder ogen te zien.

Vaak waren ze niet in staat hun geloof over de prachtige wereld, die voor hen open zou gaan, op te geven. In werkelijkheid kwamen ze vaak terecht in een wereld vol problemen en vol agressie. Dat conflict tussen geloof en werkelijkheid duurde doorgaans een tijd. Daarna pleegden ze zelfmoord of ze bezweken onder de voortdurende stress. Een ander deel werd slachtoffer van de omringende agressie en werd vermoord.

Ik had het voordeel al jong uit de kast te zijn gekomen. Hoe het in de buitenwereld zou zijn, wist ik niet precies. Maar door schade en schande leerde ik dat het bepaald geen wandeling door het park zou worden.

Wat ik ook leerde, was dat transgenders uit de kast normaal niet erg oud worden. Klassieke transgenders hebben als doel optimaal te genieten. Maar ik realiseerde me, dat ik met die doelstelling niet erg oud zou worden.

Mijn eerste doel was daarom: zo lang mogelijk in leven te blijven. Mijn tweede doel was: zo lang mogelijk gezond te blijven. Mijn derde doel was: voldoende inkomsten te hebben.

Als ik het zo opschrijf, klinkt het simpel. Maar je groeit op met het idee dat je maximaal moet genieten van het leven. Dat is een aantrekkelijk idee, dat is een mooi idee. Dat prachtige idee moet je opeens volledig overboord gooien. Daar gaat het niet langer om.

Je bevindt je bij wijze van spreken in een gevaarlijk oerwoud. Achter iedere boom loert gevaar. Als je wilt blijven leven, zul je het gevaar eerder moeten localiseren, dan dat het gevaar jou localiseert. Je moet je brein voortdurend de omgeving laten aftasten. Je moet je manier van leven volledig omgooien. Het klinkt simpel, maar dat is het niet.

Later bleek ik een tweede voordeel te hebben. Ik ben een geboren probleemoplosser. Ik scoor extreem hoog op coping-vermogen. Niets is mooier dan het oplossen van een probleem. In confrontatie met een probleem kun je uitermate emotioneel reageren of je kunt je emoties proberen uit te stellen en te beheersen. Bij gevaar werd ik vaak ijzig koud.

Je kunt die eigenschap onder andere meten met neuroticisme (de schaal uit de ABV). Hoge scores hebben een slecht copingvermogen. Ik had het geluk minimaal te scoren.

Waarom pleegde ik geen zelfmoord? Het enige dat ik echt had, was mijn leven en gezondheid. En dat heb je slechts tijdelijk. Dus daar moet je toch een beetje zuinig op zijn.

Een tweede reden was heel pragmatisch. Ik wilde mijn tegenstanders geen plezier doen. Ik wist of dacht te weten, dat ze dat prachtig zouden vinden.

Een derde reden was ook pragmatisch. Wat schoot ik er precies mee op? Helemaal niets.

Laten we nu terugkeren naar de resterende groep vrienden. Hoe zijn hun vooruitzichten? Niet goed, vrees ik. Laten we bij het begin beginnen.

1. Het gaat om een groep vrienden. Dat suggereert dat het uiterst sociale mensen zijn (in de zin van groepsmensen). Bepaald geen geboren probleemoplossers dus, eerder verwarde denkers.

2. Ze studeren in Leiden. Dat klinkt mij niet goed in de oren.

3. Wat studeren ze precies? Laten we hopen dat het geen alfa-richting is.

4. Het NOS-bericht vermeldt dan:

'"We wisten niet dat het niet goed met ze ging", zegt Zuidberg. "Aan de buitenkant zie je dat niet."'

Maar als iemand zelfmoord pleegt, hoeft dat niet automatisch te betekenen dat het niet goed met die persoon ging. De spreker springt dus in het wilde weg naar een ongefundeerde conclusie. Dat is geen goed voorteken.

5. Vervolgens lijden ze aan het waanidee dat praten over zelfmoord zou helpen. Ja, dat helpt inderdaad om de daad uit te voeren. Maar is dat echt de bedoeling? Ze zijn kennelijk niet vertrouwd met de moderne gedragsanalyse. Met andere woorden: ze hebben geen idee waar ze precies mee bezig zijn.

6. Dan vind ik de passage:

'"Tijdens een van de eerste vergaderingen voor de stichting, hadden we het eerst een uur over voetbal in plaats van over ons verdriet."'

Het eerste lijkt erop te wijzen, dat hun hoofden merkwaardig leeg zijn en het tweede wijst op een volstrekt foute instelling. Je moet juist niet de emotionele tour opgaan. Wie zijn emoties volgt, denkt via systeem 1. In geval van een probleem probeer je dan te vluchten. Zelfmoord lijkt dan een prima optie.

Wat je moet doen, is je systeem 2 ontwikkelen en versterken. Dus ophouden met babbelen en leuteren en problemen gaan oplossen, die harde feedback leveren.

Deze vriendengroep, althans wat er nog van over is, zit vol goede bedoelingen. Maar de weg naar de hel is geplaveid met goede voornemens, zoals mijn moeder vaak opmerkte.

Ze hebben een stichting opgericht om zelfmoord te bestrijden. Ik moet denken aan die beroemde film van Polanski over vampiers. Op het einde rijdt de succesvolle vampierbestrijder weg in een arrenslee, maar het lief dat hij gered heeft, blijkt al besmet te zijn. Hij ontloopt zijn noodlot niet. Zo werd hij zelf de grote verspreider van het kwaad in Europa.

Als het restant van deze club op de ingeslagen weg voortgaat, worden ze verspreiders van het zelfmoordvirus. Een georganiseerde club van mensen die als doel heeft zelfmoord te bestrijden, maar in werkelijkheid het virus verder verspreidt.



















Geen opmerkingen:

Een reactie posten