Nepnieuws over de Milgram-experimenten verspreiden en omarmen

Laatst bijgewerkt 24-8-2018 om 15.52


In mijn inbox levert Blendle me een nogal merkwaardig klinkende link naar een artikel in New Scientist over de Milgram-experimenten. Bij 'New Scientist' ben je geneigd te denken dat je met een wetenschapsblad te maken hebt, maar in werkelijkheid is het een blad dat volgens mij vooral volgeschreven wordt door journalisten.

In beginsel zou dat natuurlijk niet uit mogen maken: een goede journalist doet als het goed is precies hetzelfde als een goede wetenschapper. Hij doet onderzoek en publiceert dat. Veel journalisten hebben echter de neiging, net als veel moderne wetenschappers, het meer in het mooie verhaal te zoeken dan in de harde feiten.

Ik geef hier het begin van het artikel.

-----

Vijftig tinten bedrog

Stanley Milgram verbijsterde de wereld met zijn ontdekking dat normale mensen eenvoudig in beulen te veranderen zijn. Maar van zijn onderzoek blijkt achteraf bar weinig te kloppen.

Door Gina Perry

----- 

Dat klinkt vrij sensationeel en Telegraaf-achtig. Wie de moeite neemt het artikel te scannen, ziet aan het einde dat het in werkelijkheid om verkapte reclame gaat voor het boek The Shock Machine van dezelfde auteur dat al in 2012 verscheen (hier). Ik laat de passage uit het artikel volgen waaruit blijkt dat het in werkelijkheid om een boekpromotie gaat.

-----

Gina Perry is psycholoog en schrijver in het Australische Melbourne. Eerder schreef ze over Milgrams onderzoek het boek Behind the Shock Machine.

----- 

Blendle vraagt 89 eurocent voor dit verhaal. Men laat je dus stevig betalen voor wat in feite niets anders is dan een tekst van een auteur om zijn eigen boek onder de aandacht te brengen en te verkopen. De betere marketing dus. De reclame is niet langer gratis, maar moet duur betaald worden.

Wie is Gina Perry? Op haar website vind ik een beschrijving (hier). Ik laat hem hierna volgen.

-----

About Gina Perry

Gina Perry’s feature articles, columns, and essays have been published in newspapers and magazines including The Age, The Australian, Cosmos and New Scientist. Her co-production of the ABC Radio National documentary about the Stanley Milgram’s obedience experiments, ‘Beyond the Shock Machine’, won the Silver World Medal for a history documentary in the 2009 New York Festivals radio awards. She was runner up for the Bragg UNSW Prize for Science Writing in 2013 and her work has been anthologised in Best Australian Science Writing (2013 and 2015). Gina’s workspace is courtesy of  Creative Spaces and the City of Melbourne. Gina is a member of the Australian Psychological Society and she has a PhD from the University of Melbourne in creative writing where she is an associate in the School of Culture and Communication.

-----

Als je op die beschrijving afgaat, is ze vooral een media-mens. Ze schrijft stukjes. Ze heeft ook een doctorstitel (een PhD). Niet op het gebied van psychologie, maar op het gebied van 'creatief schrijven'. Ze heeft dus kennelijk geen enkele serieuze ondergrond op het gebied van het doen van empirisch onderzoek. Heeft ze wel enig verstand van psychologie? Ze vermeldt dat ze lid is van een psychologenclub. Dat klinkt indrukwekkend, maar houdt verder vermoedelijk niets in. Uit haar zelfbeschrijving blijkt in ieder geval niets van enige kennis of enig onderzoek op psychologisch gebied.

Klopt haar stelling?

Laten we nu eens naar de stelling van haar artikel kijken. Van het onderzoek van Stanley Milgram zou weinig kloppen. Die stelling heb ik inmiddels wel vaker gehoord. Als mijn herinnering op dit punt klopt, waren het altijd mensen uit de alfahoek die dat enthousiast beweerden.

Klopt het onderzoek van Milgram? Hij vond dat er maar weinig nodig was om de meeste van zijn proefpersonen zo ver te krijgen dat ze andere mensen levensgevaarlijke elektrische schokken gingen toedienen. De enige manier om daar volstrekte zekerheid over te krijgen, is het onderzoek te repliceren. Even zoeken op internet levert een artikeltje over een replicatie-onderzoek op (hier). Het blijkt bij wat verder zoeken dat zijn onderzoek vele malen gerepliceerd is met voortdurend dezelfde uitkomsten.

Het eerste artikeltje dat ik vond, vermeldt dit over de resultaten.

"This new study, published in the journal Social Psychological and Personality Science, was conducted in Poland in 2015, and is the first Milgram experiment to be carried out in Eastern Europe. The fact that 90 percent of participants went the whole nine yards is a worrying sign, but it’s worth noting that there were only 80 people taking part in the test – a small sample size, to be sure."

Negentig procent van de proefpersonen gaf de maximale schok. Er is dus weinig reden om aan de juistheid van Milgrams uitkomsten te twijfelen.

Interessant is de opmerking aan het einde van het citaat: het was maar een 'kleine' steekproef. Een opmerking in dit geval zonder enige grond. Een grotere steekproef zou in dit geval geen extra informatie opleveren. De opmerking is kennelijk bedoeld, dat schokkende resultaat van negentig procent wat te verzachten voor de lezers.

Informatie dat vrijwel alle mensen gemakkelijk tot gewelddadigheid kunnen worden gebracht, is natuurlijk niet leuk en ook vrij beangstigend. Het is emotioneel negatief geladen informatie. Alfa's (mensen die gemakkelijk vooroordelen omarmen) reageren op dat soort informatie emotioneel en afwijzend. Het kan niet waar zijn. Het is foute informatie. Het is informatie die verbrand moet worden. Wanneer men tenslotte wel reageert op de informatie, maakt men er een totaal ander verhaal van. Dat is precies wat Gina Perry hier ook doet. Ze draait vrolijk alles volledig op zijn kop. Iets dat extreme alfa's vaak doen en wat, dankzij Adolf Hitler, bekend staat als de Grote Leugen.

De reactie lijkt dus sterk op die van Holocaust-ontkenners. De Holocaust is iets dat sterke emoties oproept. Hoe moet je met iets bedreigends als de Holocaust omgaan? De simpelste oplossing is, beweren dat het allemaal verzonnen is. We denken het gewoon weg en het probleem is opgelost.

Hoe gaan bèta's met zulke emotioneel negatief geladen informatie om? Ook zij hebben natuurlijk last van die emotionele reactie. Bèta's hebben echter de gewoonte om informatie die hen op een of andere manier raakt, langer (soms zelfs langdurig) te bestuderen. Verder hebben ze een zekere hekel aan emoties. Ze proberen dus hun emoties te bedwingen en doordat ze langer naar de informatie kijken, gaat het emotionele effect steeds sterker uitdoven. Vervolgens proberen ze te analyseren wat voor nuttige en bruikbare informatie er in het bericht zit.

Wat vertelt dit construeren en verspreiden van nepnieuws over Gina Perry? Perry lijkt me onmiskenbaar iemand die tot alles bereid is om sociaal te scoren. Als het nodig is, gaat ze over lijken, dat idee. In feite is dat ook, wat ze hier doet. Ze construeert gevaarlijke onzin, alleen om zelf aandacht, status en geld te krijgen. Je kunt haar vergelijken met een dominee of een strongman: ze heeft een blijde boodschap voor de wereld. We moeten haar geloven en volgen, dan zal alles helemaal goed komen. Of niet, natuurlijk.

Verder kan ze haar boodschap niet slijten, zonder een publiek van gelovigen, van autoritaristen. Mensen die kritiekloos allerhande onzinverhalen omarmen, omdat ze mooi klinken. En precies de mensen waarvan we weten dat ze tot alles bereid zijn, zodra hun leider daartoe oproept.

Het lijkt dus geen weinig twijfel te leiden dat Perry een echte alfa is. Ze moet hoog scoren op sociale dominantie (de top willen bereiken, de baas willen zijn) en op autoritarisme (veiligheid zoeken in een groep en bereid zijn alles te geloven en te doen dat de leider stelt). Die twee variabelen samen betekenen dat ze extreem bevooroordeeld is. Iets dat ook naar voren komt in haar boek, wanneer ik de (kritische) lezersreviews op Amazon.com raadpleeg (hier).

Lezers over haar boek

Astrotraveller zegt over het boek: "Perry's premise that some (unknown number or percentage) of the teachers "suspected" that the experiment was not real at the time (that they were not really administering the shocks) is based on interviews 50 years after the fact." Perry is vijftig jaar (!) na het onderzoek gaan praten met een aantal proefpersonen uit die tijd en op grond van die gesprekken tot de conclusie gekomen dat het experiment voor hun idee niet echt was. Dat is dus fictie verkopen als feit, zou ik denken.

Hij merkt verder op: "The author has nothing good to say about Stanley Milgram and appears on a mission to discredit his work at any cost. It may be valid to question the sincere, underlying beliefs of the teachers - but to do so 50 years later and call it a book is not journalism, it is creating a story where none exists." Dit boek is geen journalistiek, maar het maken van een verhaal over iets, waar geen verhaal in zit.

California Surfer geeft zes punten waarop ze de zaak bewust scheef voorstelt. Zijn eerste punt is dat ze kennelijk het boek van Milgram Obedience to Authority (OTA) niet echt gelezen heeft. Hij schrijft: het is alsof Perry sliep terwijl ze de hoofdstukken 1 tot en met 4 las. Letterlijk: "as if Perry slept through the reading of the experimental design (OTA, chapters 1-4)."

Een tweede punt dat hem stoort, is dat ze het voorstelt alsof Milgram zijn proefpersonen voorstelde als een equivalent van Adolf Eichmann. Ook op dit punt lijkt ze het boek van Milgram niet gelezen te hebben.

Ten derde wijst hij ook, net als ik, op het vele replicatie-onderzoek met soortgelijke uitkomsten. Hij merkt daarover onder andere op: "Perry also fails to cite or comment on the hundreds of times Milgram's results have been replicated in other countries (see Thomas Blass)."

Een vierde punt waarop ze de lezer misleidt, is dat ze het voorstelt alsof zij de eerste persoon is, die de ruwe data van Milgram heeft ingezien. Heel veel mensen blijken dat voor haar al gedaan te hebben waaronder California Surfer. Hij vindt haar beschrijving op dit punt volstrekt misleidend.

Hij merkt hierover op: "Ms. Perry portrays herself as the first person to revisit Milgram's experiments or look at his data. However, you have to sign in to look at the Milgram Papers, and many have signed in before Perry. One person who has signed in and opened the same folders as Perry, and looked at the same 'new' information, was myself. The most astounding thing I found, when opening every subject's report folder, was that every subject signed a contract with Yale before the experiment. This contract stated that they, the subject, were directly responsible for their actions and that Yale and the experiments had no liability for their actions whatsoever. Whenever you open a file folder, this is the first page that you find in a file, so it is and was impossible for Perry to ignore."

Hij merkt daar verder over op: "Furthermore, unlike Ms. Perry, who presents no statistics from the Milgram Papers, and presents only distorted, or at best, anecdotal evidence, I analyzed the vocalized protests of participants at every objection point, and found the objections to be woefully dispiriting, statistically. There were far more people who went through the experiment without a peep than you would expect." De stelling van Perry dat de proefpersonen hard protesteerden, blijkt niet te kloppen met zijn kwantitatieve resultaten op dit punt. In werkelijkheid werd er amper geprotesteerd.

Een vijfde kwalijk punt is zijns inziens het zwartmaken van Milgram. "Perry mines her book with insinuations and juicy anecdotes from Milgram's personal diary's to show that Milgram is at best, a fame-whore, probably a reprehensible person." Hoe komt ze aan die sappige anecdotes. Het blijkt dat ze aangepapt heeft met de 80-jarige vrouw van Milgram: Alexandra Milgram, die haar hartelijk en bereidwillig ontvangen heeft.

Hij schrijft daarover: "The fact is that much of Perry's book depends upon subtle and not-so-subtle maligning of Milgram's character bolstered by snide and malignant references to Stanley Milgram's character, circumstances, and 'perceived needs' which she selectively references from Milgram's diaries, which diaries she finagled from his wife, and yes I will say it, poor abused Alexandra Milgram. Why did Perry have to assault her at this age?" Waarom misbruik je een 80-jarige vrouw? Dit lijkt aardig mijn eerdere opmerking te bevestigen: bereid zijn zo nodig over lijken te gaan.

Sharon L. Presley wijst erop dat ze geknoeid heeft met citaten. Ze komt met citaten die ze aan Milgram toeschrijft, maar die in werkelijkheid van iemand anders afkomstig zijn. "I was suspicious and sure enough, it was someone else. No excuse for this. Perry may not have done it intentionally but I know I would never have written something that deceitful. In academia, careful citations are part of the drill. If this were the only time she did something like this, I could have overlooked it. But it wasn't. Throughout the book she continually inserts hostile speculations about Milgram without any support. To say that this book is biased against Milgram is an understatement. Every chance she gets to castigate him, whether based on fact or merely her speculation, she does it. This goes way beyond journalistic license."

Perry bezoekt een van toenmalige proefpersonen en schrijft dat ze verwachtte een monster te ontmoeten. Dat is echter absoluut niet hoe Milgram over zijn proefpersonen schreef en dacht. Hij zag het als volstrekt normale mensen. Presley daarover: "She writes that she expected 'a kind of monster' and found the fellow to be very nice. I was taken aback. Nothing Milgram wrote should have led her to expect this. Milgram never said in his book that the subjects were 'monsters;' instead he emphasized that they were 'ordinary people.' So either Perry didn't really understand Milgram's book or she was trying to juice up her writing."

Randall schrijft dit over het boek en de auteur: "Ms Perry really dropped the ball because what could have been a provocative, important, and readable biography of a controversial study in the late 1950s, turns out to be nothing more than a crude attempt to discredit its author, Milgram, worthy more of the National Enquirer than the 'New Press.' The title of this book might better have been 'Perhaps.' It is riddled with statements that are based on nothing more than her conjectures (prejudices?)." Veel beweringen en verdachtmakingen in haar boek zijn slechts gebaseerd op haar overtuiging en vooroordelen.

Interessant in dit verband is misschien ook dat verschillende lezers klagen over haar schrijfstijl. Je zou denken dat iemand met een doctorstitel in Creatief Schrijven wel een beetje aardig kan schrijven, maar meerdere lezers vinden het boek moeilijk om door te komen.

Natam Avram schrijft dit: "This is an awful and entirely dishonest book by Gina Perry. It is purple long-winded prose written by an extremely narcissistic writer. It is plenty of fictionalization of the worst kind and of pervasive dishonesty. Weak in qualifications (her contributions to science are essentially non-existent) but strong in opinions, Gina Perry is completely misleading. One cannot learn anything of value about Milgram's work from this conventional mind that exhibits relentless dishonesty."

En tenslotte schrijft hij nog: "Her book is a hatchet job written by an activist. It leaves a very, very bitter taste, especially since the book sells, while the article does not. The sensationalism and garbage in her book made her money, and that's the real meaning of this book: she made money by peddling lies."

Ik denk dat zijn beschrijving van de auteur (oneerlijk, langdradig proza, narcistisch, niet of amper wetenschappelijke bijdragen, veel en sterke meningen, misleidend, conventionele geest, activistisch, liegen, alles willen doen voor geld willen) vrij goed aansluit bij mijn inschatting van double-high of alfa. Of zoals Altemeyer stelde: 'the worst of the lot.'

Het probleem is dat mensen dit omarmen

Is het erg dat iemand nepnieuws verspreidt? Is het erg dat iemand voor strongman probeert te spelen op zijn specifieke manier? In de Bijbel maakten ze met dat soort mensen korte metten. Ik denk echter dat het niet anders is. Wat we ook doen, er zullen altijd mensen blijven die nepnieuws als echt nieuws proberen te verkopen.

Wat ik verontrustend vind, is de grote schaal waarop zo'n onzin-verhaal omarmd wordt. Alleen op Amazon.com vind ik al een overweldigende meerderheid, van de in totaal 33 reviewers, die geen enkel probleem ziet met het boek.

Al die mensen die enthousiast en kritiekloos nepnieuws omarmen, omarmen echter op precies dezelfde manier ook vooroordelen en de boodschap van mensen als Trump en andere strongmen. Hoe je het ook draait of keert, dat lijkt weinig goeds te voorspellen voor de toekomst.

Kennelijk is de alfafactor (bevooroordeeldheid) in de Westerse wereld net als bij het begin van de Eerste en de Tweede Wereldoorlog opnieuw torenhoog. Strikt genomen, weet ik dat laatste niet zeker, maar het zou me op basis van de teksten uit die periodes verbazen als het anders was. Laten we hopen dat ik me vergis.