Het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) stelde de mensen twee vragen. De eerste vraag was: bent u tevreden met het eigen leven? De tweede vraag was: gaat het de goede kant op met Nederland of de verkeerde? Op basis van de antwoorden op die twee vragen blijkt het mogelijk de politieke partijen in Nederland keurig te ordenen op een schaal die loopt van heel erg ontevreden en de verkeerde kant op tot heel erg tevreden en de goede kant op.
Men heeft dus de partijen (en bij dit onderzoek ook andere groeperingen) op basis van het gemiddelde van de respondenten voor die partij of groepering. Doordat men werkte met gemiddelden ontstond de mooie rangordening van de verschillende partijen op tevredenheid / de goede kant op.
Maar dat levert een vreemd plaatje op. De VVD en D'66 scoorden vlak bijelkaar, helemaal rechts boven. De PVV scoorde juist helemaal op de andere kant van de schaal. De kiezers op de VVD zijn dik tevreden met zichzelf en de koers van het land. De stemmers op de PVV zijn zwaar ontevreden met zichzelf en de koers van het land. Twee volstrekte tegenpolen dus!
Dan is er nog een punt. De VVD blijkt dus een echt conservatieve partij. Men vindt het allemaal prima zo. Maar de PVV vindt het allemaal shit. Deze kiezers willen verandering. Alles moet anders. Met andere woorden: dit is een partij die verandering wil, die progressie wil. Dit is ogenschijnlijk de echt progressieve partij!
Klopt dit alles met wat we weten over links en rechts?
De begrippen 'links' en 'rechts' zijn ontstaan in de tijd van de Franse revolutie. De partijen die de koning steunden zaten rechts, de partijen die verandering wilden zaten links van de voorzitter van het parlement. De mensen die de koning of strongman/dictator steunen zijn dus 'rechts', de mensen die niets moeten hebben van de strongman / dictator zijn 'links'. Althans, dat zou je denken op grond van deze ontstaansgeschiedenis.
Welke waarden hoorden bij 'links'? Bij de Franse revolutie werden die waarden duidelijk geformuleerd. Men wilde: vrijheid, gelijkheid en broederschap. Dus geen machtige koning of heerser die alles kon bepalen. Voor iedereen in beginsel dezelfde rechten en mensen die niet konden meekomen, beschouwen als je familielid.
Je zou denken, dit is allemaal vrij duidelijk. Helaas bleek dat niet zo te zijn. Moderne 'linkse' partijen willen vaak vooral hogere belastingen en meer en duurdere voorzieningen voor de arme burger. Maar hogere belastingen betekent natuurlijk minder vrijheid om met je zuur verdiende geld te doen, wat je wilt doen. Verder lijden moderne linkse partijen vaak aan het idee dat de overheid alles moet regelen en dat gaat natuurlijk in de praktijk nooit goed. Dat wordt vaak een grote rotzooi en perkt de vrijheid van de onderdanen stevig in.
Als je alles wilt regelen en je wilt hoge belastingen, dan beschouw je in feite jezelf als absoluut vorst. Jij weet, hoe het moet, de rest van het land moet doen, wat jij wilt. Dat maakt moderne linkse partijen niet echt populair. Iets dat ook blijkt uit de cijfers.
De oorspronkelijke 'definitie' bleek dus onvoldoende duidelijk om het begrippenpaar links en rechts goed vast te leggen. Moderne linkse partijen zijn in zekere zin uiterst rechts. We hebben onderzoek en wetenschap nodig om verder te komen.
Wat vertelt het wetenschappelijke onderzoek? Ik doel dan speciaal op het empirische discriminatie-onderzoek. Dat onderzoek probeerde al tijdens de Tweede Wereldoorlog fascisme (het steunen van de strongman) als persoonlijkheidskenmerk te meten. Wat typeert de 'fascist'?
Dat empirische onderzoek heeft uiteindelijk op twee totaal verschillende manieren dezelfde variabele opgeleverd om het steunen van de strongman te voorspellen. Die variabele is bevooroordeeldheid (prejudice). Het instemmen met populaire ideeën, die niet gebaseerd zijn op harde feiten, die de groep koestert. Bevooroordeelde mensen zijn mensen die de strongman enthousiast door dik en dun steunen.
Als je die twee zaken koppelt, zijn bevooroordeelde mensen rechtse mensen en onbevooroordeelde mensen zouden dan linkse mensen moeten zijn. In dat geval is het pertinent niet zo, dat iemand die beweert links te zijn, ook daadwerkelijk links is. Integendeel!
Op basis van het empirische onderzoek is de zaak duidelijk en simpel. Ben je bevooroordeeld, dan ben je rechts. Ben je niet bevooroordeeld, dan ben je links.
Maar koppelt dat met de empirische definitie die het SCP gevonden denkt te hebben? Bevooroordeelde mensen gelden ook als extreem agressief en ontevreden. Als het even wat minder gaat, worden ze boos, want dan laat hun Grote Leider, die hen een prachtig leven heeft voorgespiegeld, het afweten.
Onbevooroordeelde mensen zijn mensen die actief vechten tegen allerhande wilde denkbeelden. Ze beginnen bij voorkeur niet met te denken, zo en zo moet het zijn. In plaats daarvan beginnen ze met hun geest proberen leeg te maken. Ik denk dat nu wel, maar klopt dat wel? Hoe kom ik eigenlijk bij dat idee? De wereld zit soms heel erg tegen, maar onbevooroordeelde geesten aarzelen dan om stellige oordelen te vellen. Want, wat schieten ze daarmee op?
Ik denk dat beide empirische definitie uiteindelijk op hetzelfde neerkomen. Mensen die ontevreden zijn, zijn in doorsnee ook rechts. Mensen die geloven, dat je tevreden moet zijn met wat je hebt, zijn links.
Waarom denk ik dat? Het empirische discriminatie-onderzoek heeft 'fascisme' op verschillende manieren getracht te meten. Als ik 'SDO' en 'RWA' meetel, kom ik in totaal op 6 manieren (etnocentrisme, PEC-schaal, F-schaal, RWA, SDO, prejudice). SDO en RWA blijken ieder een ander stukje 'fascisme' te meten. Als je die twee maten samen beschouwt als een enkele maat, blijven er in totaal vijf manieren over.
We weten nu dat al die vijf manieren inderdaad 'fascisme' meten. Met andere woorden: je moet al heel gek doen om 'fascisme' een keer niet te meten. Het is bijna altijd raak. Met andere woorden: bevooroordeeldheid komt in vrijwel alles steeds weer terug. Als je dus simpelweg tevredenheid meet op twee punten, weet je vermoedelijk al genoeg.
Een laatste vraag. Is de PVV inderdaad links? Als je 'links' gelijk stelt aan tevreden en aan onbevooroordeeld, dan zal duidelijk zijn dat de PVV absoluut niet links is. Integendeel!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten