Wie het nieuws actief leest, blijft lachen. Of misschien zou je soms beter kunnen gaan huilen. Het begint voor mij allemaal met een artikel op de BBC-site (https://www.bbc.com/news/uk-63810468).
Een oudere Britse hofdame zou gediscrimineerd hebben en zag zich vervolgens genoodzaakt haar excuses aan te bieden en 'ontslag' te nemen. Want 'discriminatie' aan het hof kan natuurlijk niet.
Laten we eerst kijken naar de persoon die het misdrijf gepleegd heeft. Het gaat om Lady Susan Hussey. Het artikel meldt dat ze 83 jaar oud is en een naaste vertrouweling is van wijlen de koningin. Ze vergezelde de queen zelfs bij de begrafenis van haar man.
'[She] accompanied her [the Queen] at the funeral of the Duke of Edinburgh last year.'
Dat was nog niet alles. Lady Hussan blijkt ook nog de peetmoeder (godmother) van Prince William te zijn. Iemand die dus zeer hecht verankerd was in de koninklijke familie. Maar wat dat precies waard is, gaan we zien.
Waarom denken we, dat hier sprake van discriminatie moet zijn? De reden om dat te denken, is dat (de woordvoerder van) Prins William dat beweerde. Het artikel meldt:
'The palace described the remarks as "unacceptable and deeply regrettable". A spokesperson for Prince William said "racism has no place in our society".
"The comments were unacceptable, and it is right that the individual has stepped aside with immediate effect," they said.'
Tja, als de voorlichter van de prins dat zegt, dan moet het natuurlijk wel waar zijn. Iemand die zo hoog is, kan zich menselijkerwijs gesproken, natuurlijk niet vergissen. Maar laten we toch even doorvragen. Hoe komt die voorlichter bij zijn idee?
Nog steeds het BBC-artikel volgend: de voorlichter baseerde zich op de opmerkingen van mevrouw Fulani. Wie is mevrouw Fulani?
Ngozi Fulani is niet zo maar iemand. Ze is de oprichtster van een liefdadigheidsinstelling en woonde op het paleis een liefdadigheidsbijeenkomst bij.
Eigenlijk zou je het bij die omschrijving willen en moeten laten. Maar in dit geval is er nog iets dat mevrouw Fulani bijzonder maakt. Ze is iemand van kleur, en niet zo maar een kleurtje. Nee, ze is zwart. In mijn ogen is ze daardoor niet beter of slechter, maar de rest van dit verhaal kan niet zonder dat gegeven, vrees ik.
We proberen nog steeds te achterhalen, welk misdrijf Lady Hussey precies gepleegd heeft. Tot nu toe blijkt alles terug te voeren op de getuigenis van mevrouw Fulani. Wat beweert mevrouw Fulani precies?
Het BBC-artikel meldt:
'Ms Fulani, said she was "totally stunned" by Prince William's godmother's comments.'
Ah ha! Wil je nog meer bewijs? Zij was 'totally stunned' volgens haar eigen zeggen. Dat was ze natuurlijk niet zo maar. Ze heeft Lady Hussey dus als het ware op heterdaad kunnen betrappen. Ze wist als het ware niet wat ze zag, toen de lady bezig was het misdrijf te voltrekken. Ze probeerde nog tussen beide te komen, maar het was al te laat. Het misdrijf was al gepleegd.
Maar wat heeft Lady Hussey nu precies voor fouts gedaan? Dat vermeldt het artikel ook:
'[...] she repeatedly asked a black British charity boss where she was "really" from'.
Inderdaad een afschuwelijke actie. Stel je voor dat de nazi's in plaats van die 6 miljoen Joden te vergassen en op andere manieren om het leven te brengen, die mensen alleen herhaaldelijk hadden gevraagd hadden, waar ze precies vandaan kwamen. Je moet er toch niet aan denken.
Later we dichter bij huis blijven. Stel je voor dat de Russen Oekraïne niet zouden plat bombarderen en niet zouden proberen uit te moorden. Dat ze in plaats daarvan beleefd, maar herhaaldelijk zouden vragen, waar de Oekraïners nu echt vandaan kwamen. In zo'n wereld zonder geweld zou je toch niet willen leven?
Ben ik echt de enige die het probleem ziet? Gelukkig niet. Nu.nl besteedde ook aandacht aan het voorval (https://www.nu.nl/buitenland/6239620/waarom-de-vraag-waar-je-nou-echt-vandaan-komt-racistisch-kan-zijn.html#nujij).
De strekking van dat artikel is: meelullen, de kwestie goedpraten, sociaal wenselijke onzin verkopen, politiek correct leuteren. Men voert een onderzoekster () op, die kennelijk ook geen flauw benul heeft over wat 'discriminatie' in werkelijkheid nu precies is.
Als je de reacties op dat artikel raadpleegt (met de nodige moeite lukt dat tenslotte, de redactie van Nu.nl lijkt vastbesloten je het lezen van die reacties zo lastig mogelijk te maken) zie je echter iets anders. Opvallend is ook dat de redactie na duizend reacties de reactie-mogelijkheid al sloot, terwijl men in andere gevallen doorgaat tot een aanzienlijk veelvoud van dat aantal reacties.
Wat waren de reacties?
De reactie die de meeste respect-betuigingen van lezers (641) opleverde, was van MijnFeilbareDenken en luidde:
'Ik heb zelf in Duitsland gewoond en door mijn accent hoorden de Duitsers gelijk dat ik geen Duitser was. Dus ook ik kreeg geregeld die vraag. Met ik heb die nooit als discriminerend ervaren. Ik voelde me zeker anders, maar eerder speciaal. Soms maakte ze idd flauwe grapjes (het was in 2003 en ze waren nogal blij dat Nederland niet mee deed met het wk, of: waar zijn je klompen?), maar meestal was het oprechte interesse. Het beeld dat geschetst wordt in dit artikel herken ik dan ook totaal niet.Ik kan me wel voorstellen dat het anders is wanneer er over jouw soort veel negatieve stereotyperingen zijn en dat je daardoor gelijk wordt aangezien als dief, terrorist of luiaard.Maar ik denk dat de meeste mensen het goed bedoelen. We zijn nou eenmaal allemaal anders en dat roept nieuwsgierigheid op. Zie het als een gegeven. En stuur het gesprek bij indien nodig.'
De reactie die daarna het meeste respect opleverde (436), was van Jan_Willem_Van_Hoogenhuizen en luidde:
'Ik ben zelf een allochtoon aangezien één van mijn ouders niet in Nederland is geboren. Hierdoor heb ik een gemengd accent waardoor ik de vraag “waar kom je vandaan” zowel in Nederland als in het land van mijn moeder te horen krijg.
Persoonlijk voelde ik mij nooit beledigd door de vraag.Sterker nog, ik vond het leuk dat mensen interesse toonden in mijn afkomst.'
Nawoord
Wat kunnen we uit deze kwestie leren? Degenen die hier discrimineren (anderen letsel toebrengen om zichzelf sociaal te verbeteren) zijn een zwarte mevrouw en een koninklijke prins.
Het idee dat zwarte mensen niet zouden discrimineren, wordt dus niet bevestigd. Ook het idee dat prinsen e.d. niet zouden discrimineren, wordt niet bevestigd.
In werkelijkheid is het helaas vaak andersom. Bij prinsen en koningen valt dat te begrijpen. Want wie macht wil, kan niet al te kieskeurig zijn. Bij zwarte mensen valt dat minder simpel te begrijpen. Komt het door de slavernij? Maar lang niet alle zwarte mensen hebben een verleden dat wortelt in slavernij.
Ik denk dat de verklaring simpel is. Mensen hadden als jagers/verzamelaars slechts twee opties. Of ze waren bezig voedsel te verzamelen, of ze waren bezig de onderlinge groepsband te versterken (zonder groep kon je niet overleven, als de groep niet overleefde, overleefde jij ook niet). Voor de eerste modus moet je het systeem van het rationele denken ontwikkelen en benutten (systeem 2). Voor de tweede modus moest je sociaal interacteren (kletsen, het gezellig maken). Daarvoor gebruik je systeem 1, het emotionele systeem.
Waarom noemen we dat systeem 1 en 2? Mensen kunnen zonder systeem 1 niet overleven. Een baby heeft eten nodig en dat moet door de omgeving geleverd worden. Systeem 1 zorgt dat dat ook inderdaad gebeurt. Als je dus poeslief vraagt om de slagroom, is dat systeem 1. Maar als je krijst, omdat je melk wilt, is dat ook systeem 1.
Als volwassene moet je echter genoeg voedsel bemachtigen voor jezelf en de jouwen. In een gevaarlijk oerwoud helpt poeslief vragen niet en hard krijsen ook niet. Integendeel, je moet nauwkeurig de omgeving observeren en die observaties zo benutten, dat het uiteindelijk resulteert in voedsel. Dat is het systeem van slim nadenken dat werkt met harde feedback op de lange termijn. Of je hebt tenslotte eten, of je hebt geen eten. Dat is systeem 2.
Mensen die dus opgroeien in moeilijke omstandigheden, waar ze zelf actief voedsel moeten zoeken en gevaren ontwijken, ontwikkelen een sterker en beter systeem 2. Daardoor zijn ze eerder geneigd hun discriminerende systeem 1, dat gebaseerd is op emoties en driften, te beteugelen.
Als mijn idee klopt, komt die sterke neiging tot discrimineren en irrationeel geloof (die we meten als bevooroordeeldheid, generalized prejudice) dus doordat men het te goed heeft. Of doordat zijn voorvaderen vooral eten kregen via anderen en dat niet zelf uit de natuur hoefden te halen. Iets dat we vandaag de dag voortdurend om ons heen kunnen zien en meemaken. Naarmate we het beter krijgen (het eten wordt ons als het ware in de mond gestopt), worden we steeds meer als beesten, gaan we steeds meer discrimineren.
Dan kun je aan dit voorbeeld nog iets zien. Discriminerende mensen focussen niet op de inhoud van woorden, maar op de woorden zelf, zonder dat ze de betekenis precies begrijpen. Ze rukken woorden uit hun context en maken die los van hun betekenis om die vervolgens te hanteren als (sociaal) wapen. Ze hanteren het woord en geloven vervolgens dat dat woord de absolute waarheid is.
(Wie op dit punt onderzoek zoekt, moet in The Authoritarians van Bob Altemeyer lezen over fundamentalistische gelovigen. Het boek staat op internet en is gratis te downloaden.)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten