Laatst bijgewerkt: 24/12/2022 om 10.39
Mijn vorige blogpost bevat een belangrijk punt. Meisjes in de VS denken vaak over zelfmoord, maar jongens in de VS doen het veel vaker.
Kennelijk zit er dus een belangrijk verschil tussen denken en doen!
Wat is zelfmoord precies?
Viktor Frankl was chef de kliniek in Wenen en kwam vervolgens als vuile, kaalgeschoren Jood aan in het concentratiekamp. Dat is een gigantische verandering.
Hij beschreef wat er onder die omstandigheden gebeurde. Sommige mensen worden 'muzelman': ze roken een laatste sigaret en werpen zich tegen het prikkeldraad waar hoogspanning op stond. Die mensen vielen niet te redden, wat je ook deed, je kon hun lot niet wijzigen. Andere mensen daarentegen gingen de strijd met de omgeving aan en probeerden te overleven.
Met andere woorden: als de wereld opeens instort en ons wereldbeeld volledig op zijn kop komt te staan, wanneer al je ideeën over de wereld opeens de prullenbak in kunnen, dan reageren we daar uiterst emotioneel op. Ons systeem 1 wordt getriggerd.
Systeem1 evalueert de nieuwe situatie uiterst negatief en als bedreigend. De oplossing van systeem 1 is: vechten of vluchten. In ieder geval wil men zo snel mogelijk weg uit de bedreigende situatie. Zelfmoord is in dat verband dus een prima oplossing.
Maar mensen hebben in beginsel ook een systeem 2 reactie. Ze hebben een rationeel systeem, dat bedoeld is om te overleven in het gevaarlijke oerwoud en daar zelfs eten te bemachtigen. Die systeem 2 reactie zegt: kalm blijven. Probeer de situatie nauwkeurig te observeren, probeer je emoties te onderdrukken. Stel duidelijk je prioriteiten. Wat is nu echt belangrijk? Waar gaat het om? Laat je niet uit je evenwicht brengen door de huidige problemen, die straks mogelijk weer weg zijn.
Met andere woorden: als we opeens in een uiterst moeilijk situatie belanden, zullen sommigen zelfmoord plegen, maar anderen niet. Het grote verschil is: hoe men denkt? Hanteert men systeem 1 of juist systeem 2?
De variabele die aangeeft vanuit welk systeem mensen denken, is bevooroordeeldheid (prejudice). Systeem 1 denkers voelen bij een populair vooroordeel dat de bewering klopt, dat wil zeggen: goed voelt. Systeem 2 denkers zien bij vooroordelen dat de feitelijke onderbouwing ontbreekt. In opinies kun je niet wonen, geloven ze. Het klinkt wel 'mooi', maar feitelijk gezien is het onzin.
Als mijn veronderstelling klopt, zou je verwachten dat jongens belangrijk vaker zelfmoord plegen dan meisjes. Jongens zijn veel sociaal dominanter dan meisjes en daardoor belangrijk bevooroordeelder. Wel, die verwachting wordt bevestigd.
De toegenomen zelfmoord onder jongeren in de VS (maar vermoedelijk ook hier) ontstaat dan dus, doordat de jeugd het systeem 2 denken niet meer leert en niet meer inoefent.
Wat gebeurt er nu als een jongere, die het niet meer ziet zitten, zich bij de hulpverlening meldt? Die krijgt heel veel aandacht op de verkeerde momenten en wordt nog meer aangemoedigd in systeem 1 denken. De afloop is dus doorgaans fataal.
De strekking van een populair boekje uit de vorige eeuw dat ik heb, is dat een mens vooral is, wat hij denkt. Het denken bepaalt de mens. Je denken bepaalt, wie en wat je bent. In dit geval bepaalt het denken, het verschil tussen zijn en niet zijn. Wie fout denkt, kan even later dood zijn.
Is dat zielig? Is dat erg? Misschien, maar dat is hoe de natuur in elkaar zit.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten