Joint Fact Finding: feiten zoeken zonder werkelijkheid

Martijn Katan bericht in NRC van 14 en 15 december 20119 over een studie van het Plan Bureau voor de Leefomgeving (PBL). Het PBL voert in opdracht van de regering een omvangrijke studie uit naar 'duurzame biomassa'.

Naar wat? Naar de duurzaamheid van biomassa. Klinkt goed, maar wat bedoelt men? Het probleem is dat de overheid in haar streven om van het gas af te gaan, dringend biomassa nodig heeft als brandstof. Zonder biomassa lukt het allemaal niet.

Verder is het mooie van biomassa dat de grote hoeveelheden CO2 die bij verbranding vrijkomen, niet meegeteld hoeven te worden. Op papier stoot je dus minder broeikasgas uit.

Katan was uitgenodigd voor de eerste vergadering, getiteld; Joint Fact Finding. Het doel van de vergadering blijkt echter niet te zijn het vaststellen van feiten. Het doel blijkt eerder te zijn: meningen te verkopen als feiten.

In de Achtergrondnotitie van de vergadering staat, dat alle visies legitiem zijn, er bestaat dus geen objectieve, eenduidig vast te stellen 'werkelijkheid'.

Bij de vergadering zijn vooral bedrijven en overheidsinstanties vertegenwoordigd en amper wetenschappers.

Katan schrijft: 'Ik vrees dan ook dat het rapport van deze Joint Fact Finding onze regering niet gaat confronteren met onaangename feiten, bijvoorbeeld dat hout meer CO2 uitstoot dan kolen. Hoe dan ook, ik heb mij eruit teruggetrokken.'

Je zou kunnen zeggen: het 'wetenschappelijke' rapport van het PBL dient als de fraaie vlag op de strontpraam. Met empirische wetenschap heeft het echter niets van doen.

Maar wat is 'empirische wetenschap'? Katan omschrijft het wel treffend: 'Topwetenschappers die een advies opstellen in hun vrije tijd en onbetaald zijn minder bang om een opdrachtgever op de tenen te trappen.'

De basis van 'empirische wetenschap' is dat je geen belang hebt, bij bepaalde uitkomsten. De basis is dat je wilt weten hoe de Natuur werkt.

De consequentie is dat iedere betaalde wetenschapper op dit punt doorgaans een probleem heeft. Je kunt niet en je broodheer dienen en de Wetenschap. Precies zoals Katan al min of meer stelde.