Laatst bijgewerkt: 15/1/2023 om 13.32
In de Telegraaf van vandaag (12/01/2023) een aangrijpend verhaal van Wierd Duk. Dennis (54) is bij de vrijwillige brandweer van Schoorl. Op zondagmiddag 9 oktober 2022, rond 16.45 krijgt hij een oproep: een ernstig ongeval op de N9 bij Bergen nabij Koedijk. Ze rukken uit. De melding is: frontale botsing tussen Duitse touringcar en personenauto op N9. Automobilist op slag overleden. Aantal mensen in bus bekneld en mogelijk gewond.
Wat doe je dan? Je taak uitvoeren, die mensen in de bus helpen. De auto die op de verkeerde weghelft terecht was gekomen, stond een eindje verderop en was afgeschermd. Dennis: "Ik was niet met die auto bezig, omdat de bestuurder was overleden. De voorkant ervan was weggeslagen. We konden sowieso niks meer doen." De echtgenote van Dennis, Sylvia (52): "Het motorblok lag meters verderop."
Na een kwartier, twintig minuten dacht Dennis "wat dingen aan de auto te herkennen. Ik liep er omheen, op zoek naar het kenteken en ineens begreep ik dat het mijn auto was, met mijn eigen kind erin. Onze zoon. Op zo'n moment valt de bodem onder je weg. Dat is niet te bevatten."
Gunnar was 20 en had sinds een half jaar zijn rijbewijs. Hij woonde (volgens andere bronnen) in IJmuiden.
Wat is er precies gebeurd?, vraag ik me af. Het artikel van Duk stelt die vraag wel, maar gaat daar amper op in. Het richt zich vooral op de impact van het tragische gebeuren op Dennis en Sylvia.
"Sylvia wil nabestaanden opzoeken van andere slachtoffers op de wegen in de regio. Ik ben maatschappelijk werker en weet dat gesprekken met lotgenoten erg helpen bij de rouwverwerking." Dennis wil publiekelijk aandacht vragen voor de onveilige N9. "Ik zie hoeveel impact zo'n ongeluk heeft. De wijkagent, die in het verleden met Sylvia samenwerkte, trof Gunnar aan in de auto; de brandweermensen, de voetbalclub, de hele gemeenschap is geraakt."
Wat is er precies gebeurd? "Sylvia: 'In elk geval zat Gunnar niet op z'n telefoon. Mogelijk was hij verblind door de zon die heel laag stond.'"
De N9 is een beruchte dodenweg. Het is een eindeloos doorlopende lange, smalle weg met twee rijbanen die slechts van elkaar gescheiden zijn door een dubbele witte streep. Op de strepen zitten om ongeveer iedere meter ribbels, zodat de automobilist die per ongeluk de streep raakt, dat ook terdege voelt.
Wat gebeurde er die zondagmiddag? De Duitse bus vol touristen reed via de N9 naar het noorden. Gunnar reed naar het zuiden. Om een of andere reden kwam Gunnar met de linkerkant van 'zijn' auto even op de rijbaan van de tegenliggers.
De linker voorkant van de bus werd vrijwel weggeslagen en in elkaar gedrukt. Doordat de auto van Gunnar links werd tegengehouden, schoot de achterkant door, zodat de auto 180 graden gedraaid tenslotte tot stilstand kwam. Door de klap tegen de linker zijkant van de auto vloog de motor eruit en landde meters verderop in een greppel.
Om een idee te krijgen over de heftigheid van de klap, moet je beide snelheden bij elkaar optellen. De bus zal minimaal iets van 80 km/uur gereden hebben. Gunnar mogelijk tegen de 100. Die zware bus stopt niet onmiddellijk, maar duwt door. Voor Gunnar was het daarom alsof hij met meer dan 100 tegen een massief blok beton knalde.
Dat de N9 een levensgevaarlijke weg is, leidt geen twijfel. Maar als je dood bent, heb je daar niets meer aan. Op de N9 raast de dood voortdurend op een paar centimeter links van je auto voorbij. Een windvlaag, even niet opletten, een iets te ruim genomen bocht en het is voorbij.
Maar realiseerde Gunnar zich dat? En realiseerde hij zich dat voldoende? Hij had nog maar net zijn rijbewijs, hij had dus nog geen rijervaring van betekenis. Hij was nog akelig jong. Als jong mens heb je weinig levenservaring en realiseer je je vaak niet, hoe snel dingen volledig fout kunnen gaan. Dat blijkt ook uit de ongevalsstatistieken.
Tot overmaat van ramp was Gunnar man. Mannen en zeker jonge mannen, zien een auto vaak niet als een transportmiddel dat tevens een moordwapen is, maar als iets moois, als iets indrukwekkends. Op dit punt wreekt zich dat mannen een stuk agressiever* zijn dan vrouwen. Dat komt niet door hun autoritarisme (wat dat is voor mannen en vrouwen ongeveer gelijk), maar door hun sociale dominantie. Door het ten koste van alles de hoogste in status van de groep willen zijn.
Dan is er ook nog het milieu en de cultuur. In de begintijd van de straaljager in Nederland vielen ze bijna met bosjes uit de lucht. Men had op dat moment nog niet echt door, hoe vreselijk snel ze gaan. Een klein foutje, kan dan grote gevolgen hebben.
Realiseerde Gunnar zich terdege dat hij op een dodenweg reed? Dat het dodelijke gevaar op 10 of 20 centimeter bij hem langs denderde? Dat een klein foutje kan betekenen, dat het even later definitief GAME OVER! is?
Als ik het stuk van Wierd Duk lees, ben ik daar niet zeker van. Dat kan natuurlijk aan Duk liggen. Het stuk ademt een beetje dezelfde sfeer als de rapportages over de drie jongens die door het ijs zakten. Of de vier tieners die met aflandige wind op twee sups klommen tegen het vallen van de nacht. Of de man die zijn zoontje een mortiergranaat liet afsteken.
Mijn vader zorgde dat ik rond mijn 18de perfect kon rijden, eindeloos veel rij-ervaring had voor een beginnende automobilist en al snel na mijn verjaardag mijn rijbewijs had. Daarna kreeg ik een motor en mocht ik even later mijn motorrijbewijs halen. Daarna haalde hij de motor weer weg, want dat was een gevaarlijk ding. En zo was het.
Kortom, ik leerde niet alleen rijden. Ik leerde ook dat de dood klaar staat bij iedere bocht. Dat inhalen levensgevaarlijk was, maar dat je het wel moest kunnen.
Wat ik me dus afvraag: had Gunnar dat ook allemaal geleerd?
-----
* Hoe meet je agressie? Via bevooroordeeldheid (generalized prejudice) dus. Via het instemmen met op niets gebaseerde uitspraken over minderheidsgroepen, die veel mensen maar wat graag geloven. Via de maat die de auteurs van The Authoritarian Personality driemaal vonden -- zonder dat ze dat zelf begrepen -- om fascisme te meten. Via de maat waarvan nu bekend is dat deze voorspelt wie de strongman (dictator) volgt. Via de maat die aangeeft, via welk systeem we bij voorkeur denken. Denken we vanuit onze vooroordelen en geloof of proberen we te denken vanuit de harde feiten en passen we ons denken aan bij die harde feiten?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten